مبانی وپیشینه تحقیق کيفيت زندگي

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 56 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏کيفيت زندگي
‏روانشناسي در نيم قرن گذشته، بر بيماري بيشتر از سلامتي و بر آسيب شناسي عملکرد انسان بيشتر از درک کامل از تمام ابعاد آن تکيه داشته و به ويژگي‌هاي انسان سالم و کامل کمتر توجه کرده است. اما اخيراً با ظهور رويکرد جديدي به نام روانشناسي مثبت به عنوان متمم رويکردهاي قبلي، اين روند تغيير يافته و نگاه‌ها متوجه نقاط قوت و کمالات انساني شده است. در اين رويکرد، به مطالعۀ ويژگي‌هاي مثبت انسان‌ها و راهبردهاي استفاده از حداکثر استعدادهاي ذاتي و محيطي براي بهره مندي از حالت‌هاي رواني سالم و زندگي سازنده بيش از پيش تأکيد مي‌شود(سليگمن و سيکسزنت ميهالي‏-Seligman&Csikszentmihalyi
‏،2000، به نقل از يوسفي و صفري، 1388). آنچه که هدف اين رويکرد است مسأله پيشگيري و تأکيد بر شايسته سازي است و نه تصحيح ضعف ها. هدف ديگر اين رويکرد شناسايي و تعريف مفاهيمي است که به تأمين سلامتي و شادکامي افراد و بهره مندي آنها از يک زندگي سالم کمک کند. يکي از اين مفاهيم، مفهوم کيفيت زندگي است که در سه دهۀ گذشته تلاش زيادي براي تعريف و اندازه گيري عيني آن انجام شده است. اما با وجود گستردگي تحقيقات انجام شده در اين زمينه، هنوز تعريف واحد و مورد توافق همگان دربارۀ کيفيت زندگي ارائه نشده است. برخي از محققان، کيفيت زندگي را با رويکردي عيني تعريف کرده و موارد آشکار و مرتبط با معيارهاي زندگي از جمله سلامت جسمي، شرايط شخصي( ثروت، شرايط زندگي و ...) ارتباطات اجتماعي، اقدامات شغلي يا ديگر عوامل اجتماعي و اقتصادي را با کيفيت زندگي معادل دانسته اند( ليو-Liu
‏،2006، به نقل از يوسفي صفري،1388). در مقابل اين رويکرد، رويکرد ديگري به نام رويکرد ذهني وجود دارد که کيفيت زندگي را مترادف با شادي يا رضايت فرد در نظر مي‌گيرد و بر عوامل شناختي در ارزيابي کيفيت زندگي تأکيد دارد(همان منبع). بين دو رويکرد عيني و ذهني، رويکرد جديدي به نام رويکرد کل نگر وجود دارد (فلس و پري،1995؛ رنويک و براون،1996؛ به نقل از رحيمي،1386) که نظريه پردازان
‏آن معتقد هستند کيفيت زندگي، همانند خود زندگي، مفهومي پيچيده و چند بعدي است، و در بررسي آن ، هردو مؤلفه عيني و ذهني را مدّ نظر قرار مي‌دهند.
‏ بنا به تعريف گروه كيفيت سازمان جهاني بهداشت كيفيت زندگي به ادراك فرد از جايگاه خودش در زندگي، با توجه به بافت فرهنگي جامعه و اهداف، معيارها و نگراني هاي فرد اشاره دارد و از متغيرهايي مثل سلامت جسماني، وضعيت روانشناختي، استقلال و روابط اجتماعي ناشي مي‌شود (استينر، کوپر و شوينگتون- Stenner, Cooper‏&Skevington
‏،2003، به نقل از نائينيان، گوهري، مطلبي نژاد و بلوچان1392)
‏كيفيت زندگي، معرف نوعي برداشت ذهني از بيماري يا درمان آن است. به همين دليل، بيماران با وضعيت سلامت مشابه، به علت تفاوت هاي فردي مربوط به توقعات و راهبردهاي مقابله اي، ممكن است كيفيت زندگي همسان نداشته باشند. حيطه جسماني به درك بيمار به توانايي انجام فعاليت هاي روزانه، و انرژي بيمار بستگي دارد. حيطه اجتماعي به انزوا، وابستگي سطح روابط با خانواده و بستگان و شرايط ديگر محيط هاي اجتماعي ديگر وابسته است و بالاخره حيطه رواني آن در اشتراك با مفاهيم رواني و هيجان است و مسائلي چون ترس، خشم، سعادت، خوشي و اضطراب مطرح مي‌شود(جرگه، 1388).
‏كيفيت زندگي شرايطي است كه خوب زيستن را امكان پذير مي‌سازد به نحوي كه فرد در يك وضعيت مناسب جسمي، رواني و اجتماعي قادر به انجام فعاليت هاي روزمره باشد و بيمار نيز از كاراي درمان، كنترل بيماري و يا بازتواني احساس رضايت نمايد. كيفيت زندگي با بهداشت رواني افراد ارتباط دارد و به بيان حالات و تغييرات و توانايي هاي افراد و ميزان رضايت افراد از عملكردهاي زندگي مي‌پردازد، كيفيت زندگي شامل تمام عملكردهاي زندگي مانند عملكرد احساسي، فيزيكي، شيميايي، درد، خستگي و غيره است. كيفيت زندگي يك اصطلاح مورد استفاده در تعدادي از رشته هاي علمي با تعاريف و مفهوم سازي‌ها از حالات سلامت تا رضايت مندي زندگي و از مالكيت ويژگي هاي مطلوب از لحاظ اجتماعي مؤثر است.
‏اين تعريف مفهوم وسيعي است كه به شيوه پيچيده اي توسط سلامت جسماني، وضعيت روانشناختي، سطح استقلال و روابط اجتماعي فرد و ارتباط آنها با خصوصيات بارز محيط شان تحت تأثير قرار مي‌گيرد. (گشتاسبي،1383).
‏شالوک‏- Schalock
‏(2004) اعتقاد دارد علاقه به بحث کيفيت زندگي به لحاظ تاريخي از چهار زمينه ريشه مي‌گيرد:
‏بازنگري در اين باور که پيشرفت‌هاي علمي، پزشکي و تکنولوژيک به تنهايي مي‌توانند خوشبختي و سعادت بشر را فراهم کنند و در عوض توجه به اين مسأله که احساس سعادت شخصي، خانوادگي و اجتماعي در صورتي تحقق مي‌يابد که پيشرفت‌هاي مذکور با ارزش‌ها، ادراکات و شرايط محيط زيستي مساعدي هم همراه شوند.
‏توجه به سنجش نتايج و پيامدهاي زندگي فرد در اجتماع به جاي توجه صرف به خدمات ارائه شده.
‏افزايش قدرت مصرف کنندگان، شکل گيري جنبش‌هاي تأمين کنندۀ حقوق بيماران و تأکيد اين جنبش‌ها بر برنامه ريزي شخص محور، توجه به پيامدهاي شخصي برنامه‌هاي رفاهي و دولتي، توجه به حق تعيين سرنوشت خود و پيدايش تغيرات جامعه شناختي در مفهوم کيفيت زندگي که جنبه‌هاي عيني و ذهني اين مفهوم را معرفي کرده است، ويژگي‌هاي ارزشي و اجتماعي اين مفهوم را مورد تأکيد قرار داد.(‏به نقل از رباني خوراسگاني و کيانپور، 1384‏).
‏1-5-2 رويکردهاي نظري راجع به کيفيت زندگي
‏تئوريهاي کيفيت زندگي هر کدام تلاش مي‌کنند فرايندهاي شناختي، احساسي و نماديني که از طريق آنها افراد کيفيت زندگي خود را ارزيابي، تعيين و تجربه مي‌کنند را توصيف نمايند(شوسلر و فيشر‏-Schuessler and Fisher
‏، 1985). اما هر يک از اين تئوريها در توجه به عوامل مؤثر بر کيفيت زندگي با يکديگر تفاوت دارند. نظريه‌هاي