پاورپوینت با عنوان انواع آرایه های ادبی در 46 اسلاید
ادبیّات فارسی یا ادبیات پارسی به ادبیاتی گفته می شود که به زبان فارسی نوشته شده باشد. ادبیات فارسی تاریخی هزار و صد ساله دارد. شعر فارسی و نثر فارسی دو گونه اصلی در ادب فارسی هستند. برخی کتابهای کُهن در موضوعات غیرادبی مانند تاریخ، مناجات و علوم گوناگون نیز دارای ارزش ادبی هستند و با گذشت زمان در دسته آثار کلاسیک ادبیات فارسی قرار گرفته اند.
ادبیات فارسی ریشه در ادبیات باستانی ایران دارد که تحت تاثیر متون اوستایی در دوران ساسانی به زبان های پارسی میانه و پهلوی اشکانی پدید آمد. ادبیات فارسی نو نیز پس از اسلام و با الگوبرداری از ادبیات عربی در نظم و ریشه های دبیری و نویسندگی دوران ساسانی که ادبیات منثور عربی را ایجاد کرده بود در زمینه نثر متولد شد. ادبیات شفاهی فارسی نیز به همان سبک باستانی خود ادامه یافت.
ادبیات فارسی موضوعاتی مانند حماسه و روایات و اساطیر ایرانی و غیر ایرانی، مذهب و عرفان، روایت های عاشقانه، فلسفه و اخلاق و نظایر آن را در برمی گیرد. برپایه موضوع مورد کاربرد در یک آفریده ادبی فارسی آن را در گستره ادبیات حماسی، غنایی، تعلیمی یا نمایشی قرار می گیرد.
ادبیات فارسی چهره های بین المللی شناخته شده ای دارد که بیشتر آن ها شاعران سده های میانه هستند. از این میان می توان به رودکی،فردوسی، نظامی گنجه ای، خیام، سعدی، مولانا و حافظ اشاره کرد. گوته بر این باور است ادبیات فارسی، یکی از چهار ارکان ادبیات بشر است.
آرایه های ادبی که به صنایع ادبی نیز معروف هستند عبارت اند از به کار بردن تکنیک ها و فنونی که به زیبایی اثر ادبی بیفزاید. این آرایه ها که به دو گروه بیان و بدیع تقسیم می شوند در طول تاریخ ادبیات فارسی پیشرفت کرده و تکمیل شده اند. برخی از این آرایه ها از شعر عربی عاریه گرفته شده و برخی دیگر توسط خود سخن سرایان پارسی گو ابداع شده اند.
1- بیان: به معنی کلام بازمی گردد و مبحث آن بر این است که یک واژه یا پاره را چگونه می توان معنی، تفسیر یا تاویل نمود. مهم ترین صنایع بیان عبارت اند از تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه.
2- بدیع: به بازشناسی آرایه های ادبی که به زیبایی اثر کمک می کند می پردازد. این آرایه ها به دو بخش آرایه های لفظی و معنوی تقسیم می شوند. آرایه های لفظی به زیبایی کلام با الفاظ کمک می کند و شامل واج آرایی، سجع، ترصیع، جناس و قلب می شوند. در مقابل آرایه های معنوی آن دسته هستند که به زیبایی اثر را از طریق معنی بخشی و ظرافت معنا موجب می گردند. این آرایه ها شمار زیادی دارند و مهم ترین آن ها عبارت اند از مراعات نظیر، تضاد، متناقض نما، حس آمیزی، تلمیح، تضمین، اغراق، ایهام، تمثیل، حسن تعلیل و لف و نشر.
فهرست مطالب:
بدیع
انواع بدیع
آرایه های لفظی
واج آرایی
سجع
انواع سجع
سجع متوازن
سجع مطرف
سجع متوازی
نمونه هایی از آثار مسجع
ترصیع
انواع جناس
جناس تام
انواع جناس ناقص
جناس ناقص اختلافی
جناس ناقص حرکتی
جناس ناقص افزایشی
قلب
ملمــع
آرایه های معنوی
تناسب
تضاد
متناقض نما
حس آمیزی
تلمیح
تضمین
اغراق
ایهام
ایهام تناسب
تمثیل
ارسال المثل
اسلوب معادله
حسن تعلیل
لــف و نـــشر
بیان
تشبیه
ارکان تشبیه
اضافه تشبیهی
تشبیه مفرد
تشبیه مرکب
استعاره
استعاره مصرحه
استعاره مکنیه
اضافه استعاری
تشخیص
اضافه اقترانی
مجاز
کنایه
