مبانی نظری تحقیق استاندارد ایزو (docx) 31 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 31 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
استاندارد ایزو چیست؟
کلمه (ISO) از چه مشتق شده است؟
2-16-2 سازمان بین المللی استاندارد (ISO) چیست؟
2-17 ساختار سازمان ایزو
2-18 استانداردهای بین المللی چیست؟
2-18-1 انواع استانداردهای ایزو:
2-18-2 خانواده استاندارد کیفیت ایزو۹۰۰۰ چیست؟
2-19 كاربرد استاندارد سري ايزو 9000 :
2-20 تضمين كيفيت و استانداردهاي سري ايزو 9000
2-21 مزاياي ثبت سيستم مديريت براي سازمانها :
2-22 نظامنامه در استاندارد مدیریت کیفیت ایزو :
2-23 گواهینامه بین المللی مدیریت کیفیت (ISO 9001 )
2-24 استاندارد در ایران :
2-25 رابطه بين سيستم هاي مديريت كيفيت و الگوهاي تعالي :
2-26 معرفی صنعت عایق :
2-26-1 تاريخچه و جغرافياي صنعت عایق در منطقه دلیجان :
2-26-2 موقعیت صنعتی شهرستان دلیجان جهت تولید عایق های رطوبتی :
2-27 عوامل انگیزشی ورود به صنعت عایق :
2-28 عوامل بازدارنده ورود به صنعت عایق :
2-29 تحلیل بازار فروش عایق رطوبتی :
2-30 سهم تولیدکنندگان عایق رطوبتی در بازار مورد نیاز ایران :
2-31 صادرات محصول عایق رطوبتی :
2-32 ضرورت وجود استانداردهای بین المللی ایزو در صادرات محصولات تولیدی :
2-33 پیشینه تحقیق
فهرست منابع و ماخذ :
منابع فارسی :
منابع لاتین :
استاندارد ایزو چیست؟
ایزو در واقع حروف اختصاری ( International Organization for Standardization ) به مفهوم سازمان بین المللی استاندارد سازی است که یک مجمع بین المللی از سازمانهای استاندارد کشورهای عضو، آن را تشکیل می دهد. ایزو یک شبکه از مؤسسات استاندارد ملی در ۱۴۷ کشور دنیا است، بر پایه یک مرکز در هر کشور و یک مرکز اصلی در شهر ژنو سوئیس فعالیت می کند، که وظیفه هماهنگی مراکز مختلف را دارد. ایزو یک موسسه غیر دولتی است، یعنی هر کدام از اعضای آن الزاماً نماینده ملی کشور خود نیستند. با این همه ایزو یک نقش مهم بین بخشهای خصوصی و عمومی بازی می کند، چرا که اعضای آن یا در دولت و مؤسسات دولتی دارای سمت هستند، و یا نماینده دولت هستند. از طرف دیگر بقیه اعضا که نقش خصوصی دارند نقش مهمی در ارتباطات صنعتی دارند و در نتیجه با دولت های متبوعشان در تعامل مستقیم قرار دارند. بنابراین ایزو مانند یک پل ارتباطی عمل می کند که هم رضایت کسب و کار و هم درخواست عموم را تامین می کند.
کلمه (ISO) از چه مشتق شده است؟
تصورمی شودکه کلمه(ISO) مخفف (International Organization for Standardization ) است, در حالیکه مخفف عبارت فوق می بایست به صورت (IOS) باشد. (ISO) دراصل از کلمه
یونانی(ISOS) مشتق شده و به معنی (برابر) و ریشه پیشوند (ISO) در انگلیسی است.در يوناني ISOS يعني «equal برابر» مي باشد و چون در زبانهاي مختلف علامت اختصاري ايزوفرق مي كرد بنابراين در از زبان يوناني ISO استفاده شد.
از«برابر»تا«استاندارد»علت انتخاب کلمه (ISO)به عنوان نام یک سازمان بین المللی به سهولت دانسته می شود. سازمان بین المللی استاندارد، در صورت توجه به زبان کشورهای عضو، در انگلیسی به صورت (IOS) و در فرانسه به صورت (OIN) در می آید ولی به طور کلی بدون در نظر گرفتن زبان کشور خاص، نام سازمان بین المللی استاندارد به صورت (ISO) خلاصه می شود.
امروزه رعایت استانداردهای ایزو در تولید و عرضه محصولات و خدمات از چنان اهمیتی برخوردار است که در عرصه تجارت جهانی، استانداردهای ایزو شرط اولیه در داد و ستدهای بینالمللی قرار گرفته است.
2-16-2 سازمان بین المللی استاندارد (ISO) چیست؟
سازمان جهانی استاندارد ایزو یک سازمان بین المللی تخصصی جهت تدوین استانداردهای بین المللی است که در حال حاضر از مجموعه سازمان های استاندارد ملی حدود۱۳۰ کشور جهان تشکیل شده است. ایزو از حدود۱۸۰ کمیته فنی تشکیل شده است. هدف ایزو ارتقا و توسعه استانداردوفعالیت های جهانی بین المللی و توسعه همکاری های بین المللی در زمینه های اقتصادی، تکنولوژیک، علمی و فرهنگی توام است. نتایج تلاش های فنی ایزو، تحت عنوان استانداردهای بین المللی، چاپ و منتشر می شوند.
2-17 ساختار سازمان ایزو
کمیته فنی ۱۷۶ سازمان جهانی استاندارد برای هماهنگی فعالیت های بین المللی در زمینه مدیریت کیفیت و استانداردهای تضمین تاسیس شد.
International Organization for Standardization (ISO) :
- يك فدراسيون جهاني متشكل از موسسات استاندارد ملي 148 كشور (هر كشور يك نماينده) با مديريت مركزي در ژنو كه سيستم را هماهنگ مي كند. هدف ايزو ارتقاي توسعه ی استاندارد كردن و فعاليتهاي مرتبط در جهان با يك نظر و عقیده كه تبادل كالاها و خدمات را آسان نموده و همكاري در يك دايره فعاليت علمي، تكنولوژيكي اقتصادي و عقلاني توسعه نمايد.
- سازماني غير دولتي، برخلاف سيستم سازمان ملل اعضاي آن نماينده ی دولتها نيست. ايزو داراي مقامي بين عموم و بخش خصوصي مي باشد.
- بيش از نيم ميليون سازمان در بيش از 60 كشور ISO 9000 را كه قالب مديريت كيفيت را فراهم ميسازد را در فرآيندهاي توليد، ارایه ی محصول و خدمات به مشتري بكار مي برند.
- سيستم هاي مديريت زيست محيطيISO 14000 تمام سازمانها در عملكرد زيست محيطي آنها تاثير دارد.
وظیفه اصلی (ISO) توسعه استاندارد کردن و فعالیت های مرتبط در جهان با نگرشی تسهیل کننده نسبت به تبادلات بین المللی کالاها و خدمات، بهبود همکاری در محدوده علمی، فنی، اطلاعاتی و فعالیت های اقتصادی و حمایت از تولید کننده و مصرف کننده می باشد. سازمان بین المللی استاندارد (ISO) تدوین استانداردهای فنی و اختیاری را بر عهده دارد. این استانداردها تقریباً شامل کلیه موارد مربوط به تکنولوژی می گردد و نیز کمک به ساخت و عرضه کالاها و خدمات موثرتر، ایمن تر و بهداشتی تر می نماید. استانداردهای(ISO) تجارت و بازرگانی بین کشورها را آسان تر و صحیح تر می کند و به طور کلی از مصرف کنندگان کالاها و خدمات حمایت کرده و زندگی آنها را سهل تر می نماید. به عبارت دیگر اقدامات (ISO) که منتج به موافقت نامه های بین المللی گشته، نهایتا به صورت استانداردهای بین المللی چاپ می شود.
(ISO) كه مقر آن در ژنو مي باشد، يك سازمان غير دولتي بين المللي است كه در 24 فوريه سال 1947 تاسيس يافت. اين سازمان متشكل از موسسه هاي ملي استاندارد كردن 130 كشور بزرگ و كوچك، صنعتي و در حال توسعه از كليه مناطق دنيا مي باشد. وظيفه اصلي (ISO) توسعه استاندارد كردن و فعاليت هاي مرتبط در جهان با نگرشي تسهيل كننده نسبت به تبادلات بين المللي كالاها و خدمات، بهبود همكاري در محدوده علمي، فني، اطلاعاتي و فعاليت هاي اقتصادي و حمايت از توليد كننده و مصرف كننده مي باشد. سازمان بين المللي استاندارد (ISO) تدوين استانداردهاي فني و اختياري را بر عهده دارد.
اين استانداردها تقريباً شامل كليه موارد مربوط به تكنولوژي مي گردد و نيز كمك به ساخت و عرضه كالاها و خدمات موثرتر، ايمن تر و بهداشتي تر مي نمايد. استانداردهای (ISO) تجارت و بازرگاني بين كشورها را آسان تر و صحيح تر مي كند و به طور كلي از مصرف كنندگان كالاها و خدمات حمايت كرده و زندگي آنها را سهل تر مي نمايد. به عبارت ديگر اقدامات (ISO) كه منتج به موافقت نامه هاي بين المللي گشته، نهايتا به صورت استانداردهاي بين المللي چاپ مي شود.
2-18 استانداردهای بین المللی چیست؟
استاندارد سازي بين المللي براي اولين بار در زمينه فناوري الكترونيكي انجام شد. در سال 1926 ميلادي انجمن بين المللي استاندارد سازي با فعاليت استاندارد سازي در ساير زمينهها شروع به كار كرد. در سال 1946 نمايندگان 25 كشور جهان در لندن جلسه اي تشكيل دادند و سازمان جديدي با هدف همكاري هاي بين المللي ويكسان سازي استانداردهاي صنعتي،تاسيس نمودند.درسال 1947، فعاليت رسمي اين سازمان آغاز شدكه پايگاه اصلي آن در شهر ژنو واقع در سوئيس ميباشد.
در عرصه بین المللی، رعایت استانداردهای کیفی درتولید و عرضه محصولات از چنان اهمیتی برخوردار است که سازمان جهانی استاندارد ایزو را بر آن داشته تا استانداردهای بین المللی سیستم کیفیت موسوم به استانداردهای ایزو۹۰۰۰ را تدوین و معرفی کند. رعایت این استانداردها چنان اهمیتی یافته که اکثر کشورهای اروپایی کسب گواهینامه های مربوط به آن را از شرایط اولیه در دادوستدهای خویش اعلام کرده اند و موج به کارگیری این استانداردها بسیاری از کشورهای جهان را فرا گرفته است.
سازمان جهانی استاندارد در سال۱۹۸۷ استانداردهای مدیریت تضمین کیفیت رابا شماره سری۹۰۰۰، برای اولین بار منتشر کرد. همگام با جهانی شدن تجارت و درهم شکستن مرزهای جغرافیایی در مناسبات اقتصادی و بازرگانی، کامیابی و توسعه پایدار موسسات تولیدی و تجاری بیش از پیش به عواملی مانند نوآوری در محصول، کیفیت برتر و قیمت رقابتی وابسته می شود و این امر ضرورت های جدیدی را برای بنگاه های اقتصادی ایجاب می کند. تاکید و توجه به کیفیت در فرآورده کالا یا خدمات، از جمله این ضرورت ها است که استانداردهای مدیریت کیفیت ایزو۹۰۰۰ توجه را از کیفیت فرآورده به کیفیت فرآیندهای ایجاد فرآورده جلب کرده و بر این اساس استوار است که ایجاد و حفظ کیفیت، مسئولیت یک بخش خاص نیست، بلکه مسئولیت مشترک تمامی بخش های یک سازمان، به ویژه مدیریت آن است. گواهینامه ایزو۹۰۰۰ نیز ضامن وجود سیستم ها وروشهای اصولی مدون ومستمر درکلیه سطوح موثر برکیفیت در یک شرکت و تضمین کننده اعتماد و اطمینان مشتری است.
2-18-1 انواع استانداردهای ایزو:
استاندارد ISO 9000
هدف از تدوین این سری استاندارد به وجود آوردن الگویی بینالمللی برای پیادهسازی و استقرار سیستمهای مدیریت و تضمین کیفیت بوده که مورد استقبال فراوان در سطح دنیا قرار گرفت.
سری استانداردهای ایزو 9000 در سال 1994 و 2000 با نگرش فرآیندگرا و نهادینه نمودن بهبود مستمر در سیستم مدیریت کیفیت سازمان از طریق اصلاح فرآیندها، مورد ویرایش قرارگرفت.
در واقع استاندارد ایزو 9000 به یک محصول خاص داده نمیشود، بلکه فرآیند تولید کالا یا خدمات را در یک واحد تجاری مورد ارزیابی قرار میدهد.
2-18-2 خانواده استاندارد کیفیت ایزو۹۰۰۰ چیست؟
استانداردهای سری ایزو۹۰۰۰ به طور کلی درسه دسته، طبقه بندی می شوند:
الف- استانداردهای مربوط به مدیریت کیفیت و عناصر سیستم کیفیت (سری ایزو۹۰۰۴)
ب- استانداردهای مربوط به الگوهای تضمین کیفیت (ایزو۹۰۰۳،۹۰۰۲،۹۰۰۱)
ج- سایر استانداردهای راهنما و حمایت کننده (ایزو۸۴۰۲ ، سری ایزو۹۰۰۰ وسری ایزو۱۰۰۰۰)
استاندارد ایزو1-9000 درواقع مدیران یک سازمان(تولیدی یا خدماتی)را در انتخاب کاربرد استانداردهای مدیریت کیفیت و تضمین کیفیت راهنمایی می کند، ازجمله اینکه که مناسب ترین الگوی تضمین کیفیت برای آنان کدام است. استانداردهای ایزو1-9004 و2-9004 مدیران سازمان را یاری می دهد که چگونه سیستم مدیریت کیفیت را در سازمان خود برقرار کنند. استانداردهای ایزو۹۰۰۲،۹۰۰۱ و۹۰۰۳ تحت عنوان الگوهای تضمین کیفیت، پذیرفته شده اند و صدور گواهینامه برای سیستم های کیفیت برحسب انطباق با یکی از این استانداردها صورت می گیرد. استانداردهاي ISO 9000 يك مرجع بين المللي در تمرينات خوب براي كمك به اعتماد و اطمينان از وقت و زمان تحويل محصول يا خدمات با كيفيت مورد نياز به مشتري را نشان مي دهد. اين تمرينات خوب يك مجموعه اي از نيازهاي استاندارد شده سيستم مديريت كيفيت، صرف نظر از اينكه سازمان شما چه كاري مي كند، چه اندازه است، يا اينكه آيا خصوصي است يا عمومي، مي باشد.بنابر اين ISO 9000 نيازهایي كه سيستم مديريت كيفيت شما بايستي برآورده سازد را طراحي مي كندو ISO 14000 راه نيل به اين ايزو در مسایل زيست محيطي مي باشد.
- اغلب استاندارد هاي ايزو مخصوص يك محصول، ماده يا فرآيند خاص مي باشد به هر حال استانداردهايي كه خانوادهISO 9000 ويا ISO 14000 را دريافت كرده اند در سراسر جهان بنام «استانداردهاي سيستم مديريت ژنريك» شناخته مي شوند.
2-19 كاربرد استاندارد سري ايزو 9000 :
- كاربرد اين استاندارد در سالهاي اخير در توليد و تجارت جهاني و منطقهاي از اهميت خاص و رو به گسترش برخوردار گرديدهاست و ميرود كه بتدريج در توليد داخلي در كشورها نيز از چنين اهميتي برخوردار گردد.
- بنا برتوصيه بسياري از متخصصان ذيصلاح مديريت كيفيت، براي ايجاد و استقرار سيستم مديريت كيفيت مناسب است كه استانداردهاي ايزو 1-9004 و 2-9004 بعنوان اساس و راهنماي ايجاد سيستم در نظر گرفته شود و همزمان حداقل الزامات تعيين شده در استانداردهاي ايران ايزو 9001، 9002 و 9003 به عنوان الگوي تضمين كيفيت نيز تامين گردد.
- بسياري از متخصصان مديريت كيفيت، استانداردهاي سري ايزو 9000 را پديده يا موضوع يا فن فوقالعاده جديد يا اختراع جديد نميدانند، بلكه معتقدند تدوين كنندگان اين استانداردها اكثريت اصول اجرايي و مديريتي كه تا دهه 1970 در زمينه كنترل و بهبود كيفيت در بسياري از كشورهاي فعال در رقابت بينالمللي از خود اثرات تاثيرگذار بر كيفيت، كاهش ضايعات و بهرهگيري از خلاقيت و توانايي انسانها، بر جاي گذارده بودند را گردآوري نموده و آنرا در قالبي مديريتي و بر پايه اين ديدگاه كه كيفيت در بخش به بخش سازمان خلق ميگردد، به جامعه آگاه و جستجوگر ابزارهاي مديريتي موثر در صنعت جهاني و از طريق سازمان بينالمللي استاندارد عرضه نمودهاند.
تمامی استانداردهای ایزو بر اساس پیش نویس های مربوط بایستی هرپنج سال یک بار مورد بازنگری قرار گیرند تا مورد تایید مجدد و یا تغییر قرار گیرند و یا جمع آوری شوند. کمیته فنی۱۷۶ ایزو، بازنگری دو مرحله ای را در سال۱۹۹۰ آغاز کرد که مرحله اول آن در سال۱۹۹۴ در قالب «ایزو۹۰۰۱ ویرایش۱۹۹۴» به پایان رسید و مرحله دوم از سال۱۹۹۶ آغاز شده است. توجه به نیازها و خواسته های مشتری از علل مهم اعمال تغییرات در این استانداردها بوده است. این امر نتیجه بررسی و تحقیق جهانی است که کمیته فنی ۱۷۶ در سال۱۹۹۷ در مورد۱۱۲۰ مشتری و استفاده کننده انجام داده و منجر به نتایج زیر شده است:
- استانداردهای ایزو۹۰۰۰ بایستی سازگاری و همگونی بیشتری با استانداردهای ایزو۱۴۰۰۰ داشته باشد.- استانداردهای ایزو۹۰۰۰ بایستی ساختار فرآیند گرا داشته باشند.
- استانداردهای ایزو۹۰۰۰ بایستی امکان حذف الزاماتی را که ممکن است برای سازمان هایی کاربرد نداشته باشد فراهم آورند.
- استاندارد ایزو۹۰۰۰ بایستی نشان دهنده بهبود مستمر و پیشگیری از بروز عدم مطابقت باشند.- ویرایش۱۹۹۴ بیشتر به موثر بودن می پردازد حال آنکه ویرایش جدید لازم است به موثر بودن و کارایی به طور همزمان اهمیت دهد.
- ویرایش جدید ایزو۹۰۰۴ لازم است در جهت تحقق اهداف همه طرف های ذینفع از قبیل صاحبان سرمایه، مالکان، کارکنان، عرضه کنندگان و حتی جامعه حرکت کند.
- استانداردها بایستی به کارگیری آسان، درک راحت و کاربرد زبان و واژگانی واضح را مدنظر قرار دهد.
2-20 تضمين كيفيت و استانداردهاي سري ايزو 9000
از ديدگاه عمومي و بر پايه اصول علمي، (تضمين كيفيت) شواهدي را فراهم مي آورد تا بر اساس آنها كليه اشخاص ذيربط (از جمله مديران، كاركنان و مشتريان اعتماد داشته باشند كه تمامي فعاليت هاي مرتبط به كيفيت به طور موثر و كارا به اجرا در مي آيد.
در استانداردهاي سري ايزو 9000 به مميزي سيستم كيفيت تاكيد شده است، به طوري كه انجام توام با هدف و برنامه آن ابزاري موثر براي تضمين كيفيت در هر سازمان طالب كيفيت، استمرار كيفيت و بهبود مستمر محسوب مي شود.
استانداردهاي سري ايزو 9000 در واقع تعيين كننده، ويژگي ها و يا مشخصات فني براي محصول نيستند بلكه استانداردهايي مي باشند كه بر فرآيند و عملكرد تمامي فعاليت هايي كه بر كيفيت محصول يا خدمت نهايي تاثير گذار است، توجه دارد و به همين دليل براي هر صنعتي داراي كاربرد است.استانداردهاي سري ايزو 9000 استانداردهايي مديريتي بوده و به اين نكته تاكيد دارد كه كيفيت بايد در فرآيند توليد و در تمامي بخش هاي يك سازمان (كارخانه يا شركت) از جمله بخش طراحي، بخش تداركات، بخش توليد، بخش كنترل كيفيت، بخش آموزش و غيره بوجود آيد.
2-21 مزاياي ثبت سيستم مديريت براي سازمانها :
شرکتهاوسازمانها صرفنظر از نوع و اندازه و ميزان سودآوري علاقمندي زيادي براي ثبت سيستمهاي مديريتي همچون ISO 9001، ISO 14001 ،OHSAS 18001 دارند، زيرا بايد نيازهاي بازار، رضايت مشتري يا نيازمنديهاي قانوني و تجاري را پوشش دهند. اجراي سيستماتيک و موفق اين استانداردها با هدف ارتقای بهره وري و کاهش هزينه موجب مي شود سازمانها از قابليت رقابتي بالا برخوردار گردند و به سود آوري برسند.
بعلل اساسي علاقمندي سازمانها براي دريافت گواهينامه هاي استاندارد بين المللي ISO عبارتست از:- بهبود فرآيند هاي سازماني
- توليد محصول با کيفيت بهتر
- کمک به بازاريابي و فروش بيشتر محصول و ايجاد تقاضا
- حصول اطمينان ازبرآورده سازي نيازها و انتظارات مشتريان
آمار ها نشان ميدهد از مزاياي استقرار و ثبت سيستمهاي مديريت کيفيت در شرکتها مي توان به موارد زير اشاره نمود:
83% بهبود کنترل مديريت گزارش
70% بهبود واقعي در ارایه خدمات به مشتريان
64% موفقيت در انعقاد قرارداد فروش و ارایه خدمات
48% افزايش سهم بازار
2-22 نظامنامه در استاندارد مدیریت کیفیت ایزو :
اين مدرك به صورت كتابچه اي تهيه ميگردد كه با مطالعه آن نحوه كليه الزامات استانداردبه طور خلاصه در نظامنامه آورده مي شود، اجراي سيستم در آن شركت از آن استنباط مي گردد .درچند دهه گذشته، کیفیت درتولید یکی از اساسی ترین ومهم ترین موضوعات مطرح در صنایع کشورهای صنعتی بوده و به تدریج این عامل مهم به صنعت کشورهای در حال توسعه نیز وارد شده است. گرایش به کیفیت، ابتدا به صورت کنترل کیفیت محصول نهایی مطرح و اجرا شد.
پس از چندی با توجه به اهمیت آن در افزایش فروش و گسترش بازار، شرکت های تولیدی علاوه بر محصول نهایی،کنترل کیفیت مواد اولیه و خام مورد استفاده برای تولید را مورد توجه قرار دادند. پس از آن کنترل و فرآیند تولید و آزمایش ها و نمونه برداری در حین تولید نیز بدان افزوده شد. با گذشت زمان راهکارهای تازه و تازه تر چهره نمود و سرانجام کیفیت، مفهوم جامع تر و عمیق تری پیدا کرد به طوری که امروزه از«مرغوبیت نهایی» به «رضایت خریدار و مشتری» تغییر یافته است.
2-23 گواهینامه بین المللی مدیریت کیفیت (ISO 9001 )
یک سازمان با دریافت گواهینامه ایزو برای همه روشن می کند که سیستم مدیریت آن توسط شخص ثالث بیطرفی مورد ممیزی و بازرسی قرار گرفته است ، بنابراین اعتماد مشتری به چنین سازمانی بیش از سازمانهای دیگر است . شایان ذکر است که منافع حاصل از استقرار سیستم در یک سازمان فقط به کسب اعتماد مشتری و دستیابی به سهم بیشتر در بازار خلاصه نمی شود بلکه منافع بسیاری برای مدیریت سازمان در پی خواهد داشت که برخی از آنها به شرح ذیل می باشد :
1- بهبود در برنامه ریزی سازماندهی و کنترل سازمان توسط مدیریت
2- بازاریابی موثر و کارآمد در جهت افزایش تعداد مشتریان
3- بالا بردن سطح رضایت مشتریان از طریق ایجاد اطمینان بیشتر و ارایه خدمات بهتر به آنان
4- اعمال کنترل های موثر بر فرایندها و بهبود روشها
5- کاهش هزینه ها ،ضایعات ، دوباره کاریها و تعداد خطاها
6- بهبود کیفیت و نحوه ارایه خدمات
2-24 استاندارد در ایران :
اولین تشکیلات رسمی مربوط به استاندارد در ایران، در سال1304 هجری شمسی و بعد از تصویب قانون اوزان و مقیاسها در ایران تاسیس شد، اما تا سال1331 این موسسه فعالیت چندان مهمی انجام نداد. تا آنکه در سال1331 و با توجه به افزایش سطح مبادلات تجاری ایران با سایر کشورها و لزوم نظارت بر کیفیت کالاهای صادراتی کشور، هسته اولیه موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در وزارت بازرگانی شکل گرفت و در سال1339 موسسه استاندارد ایران به عضویت سازمان استانداردهای بین المللی (ISO) درآمد. از آن زمان تاکنون این موسسه یکی از اعضای فعال این سازمان است .
موسسه استاندارد ایران دارای127 کمیته اصلی ایزو به عنوان عضو ثابت و111 کمیته دیگر به عنوان عضو ناظر است، همچنین دبیرخانه بین المللی کمیته های فنی شوینده ها، کودهای شیمیایی و فراورده های بهداشتی وآرایشی سازمان بین المللی استاندارد نیز در ایران مستقر است.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران علاوه بر عضویت در سازمان های استاندارد بین المللی، با کمیسیون بین المللی الکترونیک (IEC) ، سازمان بین المللی اندازه شناسی قانونی (OIML) وانجمن جهانی سازمان تحقیقات صنعتی (WAITRO) نیز همکاری می کند.این موسسه تنها سازمانی است که می تواند استانداردهای فراورده های تولید شده در کشور را تایید کرده و اجرای آن را با کسب موافقت شورای عالی استاندارد اجباری کند. همچنین این سازمان برای تعیین استانداردهای فراورده های تولید شده در کشور از آخرین دستاوردهای علمی و صنعتی جهان استفاده می کند.
اجرای استانداردهای ملی در ایران باعث افزایش فروش داخلی، صادرات و به دنبال آن رشد بیشتر اقتصاد کشور می شود و با تامین کردن ایمنی و سلامت محصولات، صرفه جویی در وقت و هزینه ها و افزایش درآمد و رفاه عمومی را برای کشور به ارمغان می آورد.
استانداردهای ISO 14000 و ISO 9000 معروفترین استانداردهای ISO هستند. در حال حاضر76 هزار کارخانه در149 کشور جهان، استانداردهای ISO 14000 و ISO 9000 را رعایت می کنند.استانداردهای ISO 9000 شامل یک چهارچوب مرجع برای مدیریت کیفیت است که مراحل تهیه و تولید کالاها یا عرضه خدمات را ارزیابی می کنند. استانداردهای ISO 14000 ، نیز شامل قوانین مدیریتی در ارتباط با محیط زیست است که عملکرد کارخانه های تولیدکننده را کنترل می کند تا علاوه بر بالا بردن نتایج اقتصادی از فعالیت های تولیدی، کارایی تولیدکنندگان را نیز در حفظ بهتر محیط زیست افزایش دهند.بیشتر استانداردهای ISO مخصوص تولید محصولات یا مواد خاصی است، اما استانداردهای ISO 14000 و ISO 9000 هیچگونه محدودیتی ندارند و تمامی تولیدات یا خدمات را شامل می شوند. به طوری که نام «استانداردهای مدیریت روابط عمومی» را بر آنها گذاشته اند.
به طور خلاصه ISO 9000 جزو خانواده استانداردهای مدیریت کیفیت است که به تلاش برای بالابردن کیفیت محصولات توجه می کند.
ISO 14000 جزو خانواده استانداردهای مدیریت محیط زیست است و بر طبق آن تشکیلاتی موظف است تا آثار زیان بار ناشی از فعالیت های تولید کنندگان بر محیط زیست را به حداقل برساند.
هم اکنون مجامع و گروههای مختلفی با سازمان استانداردهای ISO همکاری دارند. مهمترین همکاران ایزو، کمیسیون بین المللی الکترونیک IEC و اتحادیه بین المللی ارتباطITV هستند. این دو سازمان در سوئیس و در شهر ژنو مشغول فعالیت هستند و اتحاد آنها توانسته است هماهنگی بیشتری را برای وضع استانداردهای جدید ایجاد کند. سازمان ایزو از معدود سازمانهای غیردولتی است که در سازمان تجارت جهانی (WTO) حضور دارد و عضو ناظر این سازمان است، اما با تقاضاهای زیادی که برای عضویت دایم آن در این سازمان شده است، به نظر می آید به زودی آن را در جمع اعضای ثابت سازمان تجارت جهانی ببینیم. حضور ایزو به عنوان عضو ثابت سازمان تجارت جهانی می تواند در رفع موانع علمی و فنی تجارت در دنیا موثر باشد.
پيش نيازهاي سيستم کيفيت، استانداردسازي شده است، ولي بسياري از سازمانها تمایل دارند خود را يکتا بپندارند. پس چگونه ايزو 9001:2008 گسترهی وسيعي را اعم از يک واحد کوچک و يا يک واحد صنعتي بزرگ در سطح جهاني با ابزارآلات پيشرفته، يا يک واحد عمومي و يا يک سازمان دولتي، را تحت پوشش قرار ميدهد؟
پاسخ اين است که ايزو 9001:2008 شرايطي که سيستم کيفيت شما بايد دارا باشد را بيان مي کند ، اما طريق پيادهسازي شرايط را به شما تحمیل نميکند. اين ويژگي انعطافپذيري بالايي براي اجرا در مشاغل گوناگون و شيوههاي شغلي گوناگون، همچنين در فرهنگهاي گوناگون به آن ميبخشد.
1- استاندارد نيازمند اين است که سازمان ، ايزو 9001:2008 خود را چک نماید که آيا فرآيندهاي جاري را به صورت کارآمدي مديريت ميکند يا نياز به روش ديگري است تا اطمينان حاصل گردد که همه چيز تحت کنترل قرار دارد.
2- به علاوه، ممکن است سازمان از ارباب رجوع خود براي چککردن سيستم کيفيت استفاده کند، به اين ترتيب که به آنها اين اطمينان را بدهد که سازمان ميتواند خدمات يا کالاي مورد نياز آنها را مطابق خواسته هايشان براي آنها بفرستد.
3- در آخر سازمان ميتواند براي دريافت خدمات از يک سازمان گواهينامه سيستم کيفيت براي تامين شرايط ايزو 9001:2008 دريافت کند. اين گزينه در بازار به دليل مسئوليت پذيري سازمانهاي گواهيدهنده مستقل در قضاوت، با استقبال بسياري مواجه شدهاست.
ممکن است سازمان از انجام مميزيهاي مختلف توسط مشتريان خودداري کند، يا دورههاي انجام آن را کاهش دهد. گواهينامه ميتواند به عنوان مرجع بين سازمان و مشتريان بالقوه قرار گيرد، به خصوص هنگاميکه تامين کننده و مشتري با هم ناآشنا هستند يا فاصلهی زيادي دارند .
هر چند این اجبار در مورد استانداردهای بین المللی (ISO) صدق نمی کند با این حال، داشتن گواهی نامه استاندارد سری ایزو (نمونه سری9000) برای تولید کنندگانی که دارای صادرات کالا هستند یک ضرورت است. از طرفی در حال حاضر موضوع تجارت جهانی (گات) مطرح است. کشورهای عضو این اتحادیه درصدد هستند با وضع قوانینی، تولید کالاها را مشروط بر داشتن استانداردهای جهانی کنند تا واحدهایی که فاقد استانداردهای ایزو9000 هستند نتوانند کالاهای خود را توزیع کنند.
بی تردید برنامه ریزی، پژوهش و نیاز سنجی به همراه آموزش های اولیه، مهمترین نقش را برای ایجاد تفکر استانداردهای جهانی ایفا می کند.
مجموعه استانداردهاي ايران ( ايزو 9000 )كه در زير ذكر شدهاند، بدين منظور تهيه گرديدهاند تا سازمانها را از هر نوع و در هر اندازهاي كه باشند، در استقرار و اجراي موثر سيستمهاي مديريت كيفيت ياري دهند.
- استاندارد ايران ( ايزو 9000 ) مباني سيستمهاي مديريت كيفيت را تشريح و اصطلاحات مربوط به سيستمهاي مديريت كيفيت را تعيين ميكند.
- استاندارد ايران ( ايزو 9001 ) الزامات سيستم مديريت كيفيت را براي مواردي مشخص ميكند كه يك سازمان نياز به اثبات توانايي خود در ارايه محصولاتي دارد كه خواستههاي مشتري و الزامات قانوني مربوطه را برآورده مينمايد و هدف آن ارتقاي رضايت مشتري است.
- استاندارد ايران (ايزو 9004 )راهنماييهايي براي در نظر گرفتن اثربخشي و نيز كارايي سيستم مديريت كيفيت ارايه ميكند. هدف اين استاندارد بهبود عملكرد سازمان و رضايت مشتريان و ساير طرفهاي ذينفع ميباشد.
- استاندارد ايزو(19011) راهنماييهايي براي مميزي سيستمهاي مديريت كيفيت و مديريت زيست محيطي ارايه ميكند.
اين استانداردها با يكديگر مجموعه منسجمي از استانداردهاي سيستم مديريت كيفيت را بمنظور تسهيل تفاهم متقابل در تجارت ملي و بينالمللي تشكيل ميدهند.
2-25 رابطه بين سيستم هاي مديريت كيفيت و الگوهاي تعالي :
رويكرد سيستمهاي مديريت كيفيت كه در مجموعه استانداردهاي ايران ( ايزو 9000 ) آمده است و رويكرد الگوهاي تعالي سازماني بر اصول مشتركي مبتني هستند. هر دو رويكرد:
الف - سازمان را قادر ميسازد تا قوتها و ضعفهاي خود را شناسايي كند.
ب - شامل شرايطي براي ارزيابي نسبت به الگوهاي عمومي هستند.
ج - پايهاي براي بهبود مستمر فراهم ميآورند.
د - شامل شرايطي براي شناسايي برون سازماني هستند.
اختلاف بين رويكرد سيستمهاي مديريت كيفيت مذكور در مجموعه استانداردهاي ايران(ايزو9000) با رويكرد الگوهاي تعالي از لحاظ دامنه كاربرد آنها است. مجموعة استانداردهاي ايران(ايزو 9000) الزامات سيستمهاي مديريت كيفيت و راهنمايي براي بهبود عملكرد را ارايه ميدهند. ارزيابي سيستمهاي مديريت كيفيت برآورده شدن اين الزامات را مشخص ميكند. الگوهاي تعالي شامل معيارهايي است كه ارزيابي مقايسهاي عملكرد سازماني را ممكن ميسازد و در مورد كليه فعاليتها و كليه طرفهاي ذينفع سازمان قابل اعمال است. معيارهاي ارزيابي در الگوهاي تعالي مبنايي براي سازمان فراهم ميآورد تا بتواند عملكرد خود را با عملكرد ساير سازمانها مقايسه نمايد.
2-26 معرفی صنعت عایق :
2-26-1 تاريخچه و جغرافياي صنعت عایق در منطقه دلیجان :
زمینه های شکل گیری و تشکیل صنعت عایق های رطوبتی در منطقه دلیجان (دراستان مرکزی و بفاصله 140 کیلومتری از مرکز استان - اراک) با تاسیس اولین واحد درسال68-1367 فراهم گردید .
امکان سنجی شکل گیری اولین واحد صنعتی در منطقه صنعت عایق با توجه به موقعیت مواصلاتی ، دسترسی به مواد اولیه بویژه قیر و مواد اولیه ، همچنین شرایط توزیع و فروش آسانتر ، پتانسیل شکل گیری صنعت عایق را در منطقه رقم زده است .
جذب و اشتغال به کار تکنسین ها و کارگران بومی و البته بازار بسیار غنی و پر متقاضی این صنعت به همراه عدم پیچیدگی زیاد تکنولوژی صنعت ایزوگام که به صورت نیمه مکانیزه شکل گرفته بود ، شرایط را برای حس کنجکاوی و خلاقیت سرمایه گزاران بومی و منطقه ای فراهم نموده ، بطوریکه با شکل گیری اولین واحد بومی در سالهای 74-73 رشد این صنعت طی 15 سال اخیر تعداد واحدها را ( در زمینه های تولید عایق و پلی استر ) نزدیک به 75 واحد فعال در صنعت عایق نموده است.
سالهای73-1372 را می توان نقطه عطف و شروع شکل گیری واحدهای دیگر عایق های رطوبتی پیش ساخته ( ایزوگام ) یکی پس از دیگری در صنعت عایق و منطقه صنعتی دلیجان نام برد .
موفقیت های شتاب انگیز و روز به روز واحدهای شکل گرفته به همراه دلایل ذکر شده پیشین تبدیل شد به یک سرمایه و وفاق اجتماعی و صنعتی جهت سرمایه گذاری های بعدی که با شکل گیری هسته های شرکت و عمدتا به صورت سهامی خاص و تعاونی وضعیت واحدهای صنعت عایق ر ا هم اکنون بیش از80 واحد فعال برساند.
سال های 1367 تا 1381 یک روند روبه رشد از نظر افزایش واحدها در صنعت عایق اتفاق افتاده است ، ولی طی سال های بعدی(1385- 1383) بدلیل محدودیت در صدور مجوز ها،وبرخی مسایل زیست محیطی ، روند شکل گیری صنعت عایق کاهش نسبی داشته تا اینکه طی چهار سال اخیر باز با مهیا شدن بیشتر شرایط زیر ساختی در شهرک صنعتی دلیجان این روند روبه افزایش نهاده است .
در یک برآورد میتوان تعداد اشتغال زایی صنعت عایق را در كل استان و سطح کشور بصورت زیر نشان داد :
علاوه بر1400 نفر اشتغال ایجاد شده در صنعت عایق ، با احتساب حداقل 10 نمایندگی برای هریک از واحدها در شهرهای استان و تعداد 90 واحد ( با احتساب خط تولید )،تعداداشتغال در استان نزدیک به 4000 نفر برآورد میگردد. این برآورد با احتساب نمایندگی های هریک از واحدها بطور متوسط 35 نمایندگی برای هر واحد وهر یک از نمایندگی ها با حداقل 5 نفرمشغول بکار در سطح کشور به حدود 14000 نفر ظرفیت اشتغالزایی برای صنعت عایق میرسد .
با احتساب موارد فوق ظرفیت اشتغالزایی صنعت عایق رطوبتی دلیجان را میتوان تا 20000 نفر درنظرگرفت .
با توجه به ارزان بودن قیمت قبلی قیر طی سال های اخیر ( بعنوان اصلی ترین ماده اولیه این محصولات از نوسان 850 ریال تا 14500 ریال بعد از ورود به بورس در هر کیلو گرم ) رونق صنعت عایق در زمینه های فوق طی 10-5 سال اخیر خیلی بیشتر و بواسطه قیمت تمام شده محصولات حاشیه سود بالاتری را داشته است ، لذا به نسبت وجود واحدهای فعال در حد 90-75 واحد طی سالهای اخیر واشتغال مستقیم بیش از1400 نفر و گردش مالی (TURN OVER ) بیش از 1600 میلیارد ریال نیز در صنعت عایق وجود داشته است . از نظر نوآوری نیز حداقل 25% از واحدها خود نسبت به تولید مواد اولیه ای از جمله پلی استر و ... اقدام نموده اند . لازم به ذکراست که با ورود ماده اولیه قیر به بورس و اختصاص سهمیه محدود به صنعت عایق و وجود نوسانات شدید قیمت این ماده وانحصاری بودن آن روند افزایش شرکت ها ومانور آنها بویژه در تامین سرمایه در گردش با بحران مواجه شده است .
(جلالی،محمدرضا،1390، خوشه عایق رطوبتی دلیجان، www.diic.ir)
2-26-2 موقعیت صنعتی شهرستان دلیجان جهت تولید عایق های رطوبتی :
همچنین با لحاظ مستندات ذیل، توسط وزارت صنایع و معادن، این شهر به عنوان یکی از 44 خوشه صنعتی کشور در تولید عایق رطوبتی معین گردیده است :
1. تولید متوسط دو سوم عایق مورد نیاز کشور به صورت متمرکز توسط90 واحد تولیدی مستقرو فعال در این شهر
2. بومیسازی صنعت و تکنولوژی این حرفه توسط بسیاری از صنعتگران این شهر
3. حدود سه دهه سابقه تولید از سال 1360 تاکنون در این منطقه
4. نزدیکی به پالایشگاههای قیر اراک و اصفهان
5. برتری و حسن شهرت عایق رطوبتی تولیدی دلیجان نزد خاص و عام
6. وجود صنایع پایین دستی مانند کارخانجات تولید الیاف مصنوعی و پلی استر
7. وجود معادن و کارخانجات تولید پودرهای تالک
8. عقد قراردادهای بزرگ توسط نهادهای دولتی و خصوصی درسطح کشور باتولیدکنندگان دلیجانی
9. وجود هزاران نمایندگی فعال فروش و نصب عایق مربوط به دلیجان در اقصی نقاط کشور
10. تصدی حدود 15000 نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم و انتفاع کارگران و خانواده های آنها از اشتغال ایجاد شده در دلیجان
11. ارزانی هزینه و سهولت حمل و نقل با توجه به مجاورت با یکی از راههای جنوبی کشور
12. وجودکارخانجات ساخت و نصب تجهیزات خطوط تولید عایق رطوبتی درایران وخارج کشور
جدول 2-1 اطلاعات عمومي صنعت عایق رطوبتی دلیجان
عنوان صنعت عایقصنعت عایق عايق هاي رطوبتي دليجانمحل استقرار صنعت عایقاستان مرکزي – شهرستان دليجاندسته محصولات اصلي صنعت عایقعايق هاي رطوبتي دولايه (ساده و صادراتي )و تک لايهميزان كل اشتغال صنعت عایقفعلي: 1400 نفر مستقیم وبا احتساب نماینده های فروش ، نصاب ها در سطح کشور 18000 نفر
2-27 عوامل انگیزشی ورود به صنعت عایق :
از جمله عوامل ذیل :
1- فن آوری غیر پیچیده و نیمه مکانیزه تولید عایقهای رطوبتی پیش ساخته
2-کنجکاوی و هوشمندی برخی از کارگران و تکنسین های ماهر در الگو برداری از اولین واحد
3- هزینه های سرمایه گذاری ثابت در حد متوسط در زیر ساخت ها و شکل گیری واحد ها
4- حمایتهای مالی نسبتا تسهیل شده بانک ها و بنگاههای مالی و وجود پتانسیل های مالی سرمایه گذاران در یک حرکت و کار جمعی.
5- وجود فرهنگ از پیش شکل گرفته تجاری- اقتصادی منطقه دلیجان بواسطه موقعیت های جغرافیایی و مواصلاتی .
6- انگیزه تحرک اجتماعی بواسطه تعامل مستمر با شهرهای تهران و اصفهان که در مسیر هر دو قرار دارد .
2-28 عوامل بازدارنده ورود به صنعت عایق :
همچنین سرعت وعمومیت در سرمایه گذاری ها در این صنعت منجر به این شد که برخی از زیر ساخت های مدیریتی و مکانیزم های کسب وکار از قوت وقدرت کافی برخوردار نگردند وموجبات موانع ورود رقبای خارج از صنعت عایق به صنعت فراهم گردیده است ، از آن جمله :
- عدم وجود بازاریابی فعال وعلمی ،که بصورت مستمر نیاز های مشتریان وبازار را تحلیل اجرایی نماید.
- کیفیت پایین برخی مواد اولیه ومحصولات تولید
- چالش استاندارد ملی و اجباری محصول
- تکنولوژی نسبتا قدیمی شده ومستهلک در خط تولید عایق های رطوبتی
- محصولات جانشین و تبدبل آن از خطر بالقوه به خطر بالفعل
- چالش بازار سیاه مواد اولیه ازجمله قیر، تیشو وفویل بویژه در فصل کار
- حجم بالای نقدینگی بویژه در تامین مواد اولیه
- ساختار و عملکرد مدیریت سنتی منابع انسانی
- موانع زیست محیطی در صدور مجوز ورود رقبا به صنعت طی دو سال اخیر .
- خواب نقدینگی در دست مشتریان بعضا با توان مالی پایین و بدون پشتوانه که در موارد متعددی نیز تبدیل به سوخت شدن این نقدینگی و عدم برگشت آن به واحدهای صنعتی می گردد .
2-29 تحلیل بازار فروش عایق رطوبتی :
بر اساس هر سه دسته محصولات وبر اساس متوسط فروش سالانه هر واحد 800000 متر ایزوگام بصورت زیر طبقه بندی میشود :
دسته محصولات عایق رطوبتی ساده30%محصولات عایق رطوبتی فویلدارتک لایه 25% ومحصولات فویلدار صادراتی 45% می باشد.
براساس بررسي هاي بعمل آمده كارشناسان هم اكنون ميزان مصرف ساليانه عايق رطوبتي درسطح كشور حدود رقمي معادل 000/000/168 مترمربع مي باشدكه اين رقم نتيجه محاسبات زيرمي باشد.
اگر جمعيت كشوررا درسالهاي آتي 80 ميليون نفربرآوردكنيم وتعداد هرخانوار را به طور متوسط5 نفردرنظر بگيريم تعداد خانوار دركل كشور مي شود: 000/000/16 = 5 : 000/000/80
واگر به ازاي هرخانوار 80 مترمربع فضاي مفيد درنظرگرفته شود سطح ايجادشده مي شود:
متر مربع 000/000/280/1 = 80 * 000/000/16
حال اگر تصورشود قسمتي ازساختمان ها بشكل آپارتمان ساخته شود و بخشي نيزازعايق پيش ساخته استفاده نكنند و نيز درپلها وتونلها وپي ساختمانها و ديگر مواردمصرف نيزاستفاده نگردد ، تصور نياز 20 درصد مقدارفوق دور از واقعيت نمي باشد، بنابراين با يك محاسبه منطقي نيازكشور به اين گونه محصول ساليانه 000/000/256 مترمربع مي باشد.
متر مربع 000/000/192 = 15% *000/000/280/1
اين برآورد را با جمعيت فعلي كشور و محاسبه ديگري مي توان به دست آورد، هم اكنون بااحتساب 70 ميليون نفرجمعيت كشورساليانه مقدار 224000000 مترمربع مصرف عايق دارد بدين ترتيب كه :
خانوار 000/000/14 = 5 : 000/000/70
اگربرآوردكنيم كه از14 ميليون خانواردرسال 20% آنها ساخت وساز كنندرقم زيربه دست مي آيد:
مترمربع 000/000/168= 15% * 1120000000= 80* 000/000/14
لازم به ذكراست كه درمحاسبات فوق تعميرات ساليانه ساختمانها وصادرات كالا محاسبه نگرديده كه خودرقمي معادل 20000000 مترمربع رادربرمي گيرد.
از نظرعرضه محصولات نيزبا بررسي ميزان توليد وتعداد واحدهای مشابه درمنطقه وسطح كشوربه خوبي مي توان نياز روبه رشد عرضه كالا رامحاسبه نمود.
البته با در نظر گرفتن صادرات محصول این ارقام بسیار بالاتر خواهد بود . لازم به به ذکر است که طبق گزارش سایت اقتصاد ساختمان تنها طی 7 ماهه اول سال 85 همچنین 4 میلیون و 600 هزار دلار عایق های حرارتی و رطوبتی به کشور های دیگر صادر گردیده است که این مبلغ معادل حداقل 2500000 متر مربع عایق میباشد.
بدين ترتيب قسمت عمده محصول درمنطقه محل اجراي طرح (شهرستان دليجان) توليدگرديده و با بازاري مستمر ومناسب بسرعت نيز بفروش مي رسد.
مصرف کنندگان شامل عمده فروشان ، خرده فروشان ، برخی نهادها و سازمانهای دولتی هستند که گروه عمده فروشان شامل دو قسمت داخلی (کلیه استان ها ) و صادرات (خارجی) می باشد .
میزان 90% برای مصرف کنندگان داخلی (کلیه استان ها) ، میزان 5% برای مصرف کنندگان خارجی (صادرات) ، میزان 1% برای خرده فروشان و میزان 4% برای برخی نهادها و سازمانهای دولتی تخمین زده شده است .( جلالی ، محمدرضا،1390 ، خوشه عایق های رطوبتی دلیجان)
پراکندگی توزیع فروش داخلی در منطقه صنعت و استان به میزان 20% ، در استان های همجوار به میزان 25% و در سایر استان ها به میزان 55% تخمین زده شده است .
پراکندگی توزیع و فروش خارجی(صادرات) درکشورهای ارمنستان به میزان 20% ، آذربایجان به میزان 15% ، اوکرایین به میزان 5% ، عراق به میزان 25%
، افغانستان به میزان 30% و سایر کشورها به میزان 1% تخمن زده شده است . ( جلالی ، محمدرضا،1390 ، خوشه عایق های رطوبتی دلیجان)
2-30 سهم تولیدکنندگان عایق رطوبتی در بازار مورد نیاز ایران :
صنعت عایق های رطوبتی( ایزوگام دلیجان ) به میزان 48% شرکت های مستقر در استان تهران به میزان 10% شرکت های مستقر در استان خراسان رضوی به میزان 18% ، شرکت های مستقر در استان فارس بوشهر و کهکیلویه و بویر احمد به میزان 12% و سایرنقاط ایران به میزان 12% که جمعاً به میزان 100% می باشد .
1- تولید این صنعت در سطح صنعت وعمده واحدهای دیگر منطقه وکشور ، بصورت فصلی وبیشتر در نیمه دوم سال میباشد .
معمولا نیاز مشتریان برحسب میزان بارندگی سال قبل و ابتدای پاییز سالجاری توسط مشتریان ابراز و وسیله نمایندگان فروش به واحدها سفارش داده میشود .
2- واحدهای تولیدی همواره در تهیه قیر بعنوان مواد پایه ای این صنعت دچار چالش بوده است و نتوانسته از کل ظرفیت خود بهره ببرد .
3- عدم شناخت کافی از میزان نیاز مشتریان وگستره آنها بدلیل عدم وجود بازاریابی تخصصی
میزان عرضه وتقاضا کل بازار محصولات صنعت عایق درکل کشور وتغییرات آن طی 5 سال اخیر :
نسبت عرضه به تقاضا در سال 82 به میزان 7/19% ، سال 83 به میزان 4/22% ، سال 84 به میزان 6/25% ، سال 85 به میزان 2/28 % ، سال 86 به میزان 9/33 % بوده است .
بنابراین ، روند عرضه وتقاضا طی 5 سال اخیر مثبت ورو به رشد بوده است والبته علت نوسان پایینتر دو سال اخیر عمدتا مربوط میشود به نوسان قیمت قیر و افزایش10 برابری آن در دوره زمانی مذکور ، وکاهش قدرت خرید وسرمایه در گردش واحدها .( این نکته نیزحایز اهمیت است که طی سال 1387 نیز با ورود قیر به بورس قیمت آن نیز از 850 ریال در کیلو گرم به 4500 ریال در کیلو گرم رسیده است که میتواند نوعی بحران برای صنعت نیز محسوب گردد .
همچنین کاهش قدرت خرید مشتریان وروند تورم نیز خالی از اثر نیست ونخواهد بود .
2-31 صادرات محصول عایق رطوبتی :
صادرات محصول عایق های رطوبتی میتواند بعنوان یکی از اهداف عمده در صنعت عایق محسوب گردد واین بدلایل ذیل از اهمیت بسزایی برخوردار است ، ازجمله :
- بازارهای منطقه بویژه کشورهای همسایه( عراق وافغانستان ، ارمنستان و..) آمادگی جذب محصول را درحد بالایی دارند .
- ورود به بازار های منطقه ای وجهانی تعامل این صنعت را با تکنولوژی های مدرن تر وآشنایی با طرح ها وکالاهای جدید وجانشین را فراهم میسازد .
- واحدهای تولیدی به سرعت در حال افزایش هستند و بهتر است واحدهای قدیمی تر وقوی تر جایگاه خود را در صادرات محصولات باز وتثبیت نمایند .
- تمایل به صادرات جریان تولید محصولات را به سمت استاندارد شدن محصول وسیستم های مدیریت سوق میدهد .
- عدم حضور در بازارهای صادرات ، با توجه به موقعیت ممتاز منطقه ای ایران ، فرصت را بدست کشورهایی از جمله چین ، ایتالیا ، انگلستان و ترکیه ( بویژه با توجه به فن آوری بالاتر، بازاریابی های تخصصی، استفاده ازکالای جانشین ) درجذب وتصاحب بازار میدهد .
- با نگاهی به صادرات عایق های رطوبتی در سال 1386 مشخص است که این بازارها میتواند حتی در بلند مدت بستری مناسب جهت تولیدات محصول در صنعت عایق باشد .
همچنین میتوان گفت عمده صادرات کشور در عايق هاي رطوبتي از دليجان انجام مي شود عدم اطلاع از آب و هواي کشورهاي ديگر و موانع صادراتي باعث شده که صادرات کم باشد و تنها به کردستان ،عراق، افغانستان و ترکمنستان و آذربايجان صادرات داشته باشيم.
قرار گرفتن دليجان در بين راههاي اصلي کشور وجود پالايشگاههاي نزديک مانند اصفهان و اراک و حمايت سازمان صنايع استان از صنعتگران را موجب تقويت اين صنعت و ایجاد زمینه های صادرات محصول عایق رطوبتی در دليجان دانست.(جلالی ، محمدرضا،1390 ، خوشه عایق های رطوبتی دلیجان)
2-32 ضرورت وجود استانداردهای بین المللی ایزو در صادرات محصولات تولیدی :
صنایع صادرات گرا نیاز به قبول کردن استانداردهای بین المللی، به منظور منطقی کردن فرآیند تجارت بین المللی را حس کرده اند و این امر از دلایل اصلی تاسیس (ISO) بشمار می رود. صنایع مختلف در دنیا نیاز به استاندارد خاص را به موسسه استاندارد ملی کشور متبوع اعلام می نمایند و تدوین استانداردها می تواند از اعضای اصلی به سازمان بین المللی استاندارد انعکاس یابد.
استانداردهای بین المللی برای بسیاری از تکنولوژی ها مانند ارتباطات، فرآیندهای اطلاعاتی، نساجی، بسته بندی، توزیع، تولید و مصرف انرژی، ساخت کشتی، بانکداری و خدمات اقتصادی تهیه می شوند و دلایل عمده تهیه آنها عبارتند از :
پیشرفت جهانی در آزاد سازی تجارت
تداخل بخش های مختلف صنایع
سیستم های ارتباطات جهانی
نیاز کشورهای در حال توسعه
رشد و شکوفایی تکنولوژی
کارفنیISO) ) کاملا غیرمتمرکز و در چارچوب تشکیلات 2850 کمیته فنی، زیر کمیته و گروههای کاری انجام میگیرد. در این کمیته ها نمایندگان متخصصین صنعت، موسسه های تحقیقاتی، صاحب نظران دولتی سازمان های مصرف کننده و سازمان های بین المللی از کلیه نقاط دنیا به عنوان شرکای واحد حل مشکلات جهانی استانداردکردن گرد هم می آیند. به طوری که در اجلاسیه های (ISO) در هر سال حدود 30000 متخصص شرکت می نمایند.
کمیته های فنی (ISO) متشکل از اعضای فعال(P-member) و اعضای ناظر(O-member) می باشد که وظیفه دارند تدوین استانداردهایی را که ضروری به نظر می رسد، بررسی و مطرح نمایند.پس از موافقت اعضا با موضوع پیشنهادی، مدارک علمی و فنی مربوط (Draft Committee) تهیه و بین اعضا توزیع می گردد که پس از انجام اصلاحات لازم به صورت (پیش نویس نهایی استاندارهای بین المللی Draft International Standard ) در می آیند. پیش نویس های مذکور مجدداً برای اعضا فرستاده می شوند تا پس از انجام آخرین اصلاحات بعمل آمده و تصویب نهایی به صورت استانداردهای بین المللی ایزو به چاپ رسد.
شرکتها اطلاعات صادرات را از طریق منابع مختلف جمع آوری می کنند و از آن به منظورهای مختلف در تصمیم گیری هایشان استفاده می کنند. تفاوت در منابع اطلاعاتی صادرات و انواع اطلاعات به کار گرفته شده و اطلاعات مورد استفاده در تصمیم گیری تاثیرات متفاوتی در عملکرد صادراتشان دارد و به طور عمده دوره های فروش ، سهم بازار و سودآوری را مورد اندازه گیری قرار می دهند. بسیاری از محققان بیان کرده اند که سطوح بکارگیری صادرات ،درآمدهای ارزی خارجی، توسعه صنعتی و موفقیت ملی (لئونیدو و کاتزیکاس1995، مورگان و کاتزیکاس 1997)، افزایش می یابد و تقریبا عملکرد شرکتها و سودآوریشان ،حجم فروش و سهم بازار بهبود می یابد. در حالیکه بهبود صادرات در کشورهای توسعه یافته توجه ویژه ای دارد، ارتقای صادرات به طور مثبتی می تواند دراقتصاد ترکیه سهیم باشد. اطلاعات یک عامل اساسی در تصمیمات بازاریابی دقیق است. آن به مدیران کمک می کند مسیرشان در بازار را تغییر دهند، استراتژی های بازار مناسب را به منظور پاسخ به تغییرات بازار طراحی کند، راه حل های دقیق و ویژه ای برای مشکلات و بازاریابی پیدا کند و عملکرد شرکت را در بازار ارزیابی کند. توسعه اطلاعات مناسب برای تصمیم گیری هنگام گسترش به بازارهای بین المللی بیشتر شد.(نایت ولیچ 2002، سزنیکوتا2000). هنگامی که عملیات درخارج از کشور با ریسک بالایی به منظور محیط کسب وکار ناآشنا(ویاس وسوکون 2003) پارامترهای جدید، افزایش در تعداد ابعاد شامل شد.امکانپذیری بیشتر و رقابت وسیع انجام میشود(سزنیکوتا2000). مجموع کیفیت بالا، به موقع بودن(بهنگام بودن) و اطلاعات مربوط به انتشار این اطلاعات در سازمان و استفاده آن برای مشارکت موفقیت شرکتهای صادراتی در بلند مدت، اشاره دارد که شرکتهای صادراتی باید بازارمحور و سازمان یادگیرنده باشند. به دست آوردن و پاسخ به اطلاعات بازار و به طور ویژه ای در مفهوم بازاریابی صادرات اهمیت دارد. جایی که تغییرات در محیط بازار کلان خیلی سریع است،نیاز به اطلاعات و سودمندی را افزایش می دهد. استفاده از اطلاعات، عدم قطعیت را در فرایند تصمیم گیری نسبت به بازارهای خارجی ، بهبود توانایی شرکت برای برآمدن فرصتها، تهدیدات در بازار صادرات و به طور متوالی شرکت رقابتی را کاهش می دهد. به عبارت دیگر اطلاعات بازار بین الملل مانع عمده ای برای شرکتهای صادراتی وغیر صادراتی است. مطالعات در گزارش ادبیات که فاقد اطلاعات اند یا اطلاعات کافی ندارند در بازارهای خارجی یکی از دلایل قابل ذکر معمول برای جلوگیری شرکتها از صادرات است.(تسفوم و لوتز2006، لئونیدو2004،سیلوا و روکا2001).
توانایی موفقیت برنامه های صادرات به توانایی مجموع مناسب و اطلاعات معتبر درباره بازارهای بین المللی بستگی دارد.(مورگان 2003). بدون درک عمیق بازارهای خارجی ، شرکت قادر نخواهد بود برنامه های بازاریابی صادرات موثر و کارایی را توسعه دهد. بنابراین آنها باید سیستم اطلاعات بازاریابی بنا کند و از آن سود ببرند. این شامل 4 بعد تمرکز روی تعیین ،حق استفاده، انتشار و بکارگیری اطلاعات است(لئونیدو و تئودوزیو2004).
تعیین اطلاعات صادرات می تواند از طریق منابع مختلفی به دست آید. برخی مطالعات روی منابع اطلاعات بازاریابی صادرات عمدتا اهمیت دسته بندی شرکتها را وابسته به منابع اطلاعاتی یا استفاده سطحی آن منابع در نظر می گیرند.(لئونیدو آدامز فلودور1999،سرینگاس1993).دیگران تلاش کردند تا روابط بین منابع و متغیر های سازمانی و بین المللی کردن را شناسایی کنند.(ویلیامز2006،جونز وکریک2004،لئونیدوو کاتزیکز1997،والترز1996،سامی ات ال 1993).حق استفاده از اطلاعات شامل تصمیم درباره این که نوع اطلاعات یک شرکت نیازمند تصمیم های بازاریابی صادراتی آن است و برخی مطالعات نشان داده اند که نوع اطلاعات بازاریابی شرکتها عمدتا مورد نیاز و مورد استفاده است ،تقریبا اطلاعات بین انواع اطلاعات صادرات و شرکتهای سازمانی و خصوصا بین المللی کردن است.
(ویلیامز2006،جونز وکریک2004،محمد ات ال2001،لئونیدو1997،هارت1994).
تحقیقات بازاریابی صادرات یکی دیگر از منابع مورد استفاده اطلاعات صادرات است و به رسمی بودن روشهای علمی کاربرد سیستماتیک به منظور کسب اطلاعات اهداف بالا و اطلاعات بازاریابی صادرات اشاره دارد.چندین مطالعه نشان دادکه تحقیق بازاریابی به طور مشخصی به موفقیت شرکت در بازار وابسته است.برای مثال تی سای و شی(2004)دریافتند که یک سیستم اطلاعات بازاریابی عملکرد شرکت از طریق تاثیر مثبت توانایی های بازارش بهبود می بخشد.اطلاعات بازاریابی صادرات اغلب با تعریف تحقیق بازاریابی و آگاهی بازارمشترک اند(ایمنت اوپولوز و سوکان1999) که شامل همه جنبه های جمع آوری اطلاعات است.اگرچه جمع آوری اطلاعات مهم است این که چگونه آن در شرکت مورد استفاده قرار می گیرد و در شرکت ارتباط یا لینک مهم بین حق استفاده از اطلاعات و عملکرد شرکت.(گودمن 1993،گانشاساندارام2007) سطوح بالاتر استفاده اطلاعات برای افزایش عملکرد شرکت از طریقی که شرکتها یاد می گیرند به شکل اثربخشی رقابت را اداره کنند ، نیازهای مشتری را درک کنند و بازارهای مفید هدف را بشناسند.
سه نوع اطلاعات در ادبیات تحقیق تعریف شده است:اطلاعات سودمند، اطلاعات ادراکی، واطلاعات نمادی(سمبلیک)(سوکون1996). استفاده از اطلاعات سودمند کاربرد نتایج تحقیق برای حل مسئله خاص را نشان می دهد. در حالیکه استفاده مفهومی اطلاعات آن را برای روشن فکر عمومی شرح می دهدو استفاده اطلاعات سمبولیک به بخشی از اطلاعات برای اهداف (مقاصد) سیاسی ضروری اشاره دارد. همچنین دانستن اعمال، شم اصلی یا دیدگاههای قانونی را در بردارد. استفاده مفهومی و سودمند اطلاعات صادرات یک مانع برای شرکتهای در حال رشد است. بازنگری ادبیات تحقیق بیان می کند که مطالعات کمی وجود دارد تا در بررسی روابط ابعاد سیستم اطلاعات صادرات و ویژگی های بین المللی و سازمانی شرکت ها اثر بگذارد.
این ادبیات بر تاثیر استفاده منابع اطلاعاتی صادرات مختلف بر عملکرد شرکتهای صادراتی است.برای مثال ساویوسلیگل (1984)، تعیین کرد که در مقایسه با شرکتهای کمتر موفق،صادرات موفق طیف منابع اطلاعات وسیعتری را مورد استفاده قرار می دهد. سی ات ال (1993) دریافت که صادرات فعال منابع ثانویه بیشتری را مورد استفاده قرار می دهند وطیف منبع وسیعتری دارند.
یکی از مطالعات اروپایی ها (اس .ام. ای) بیان می کند که اطلاعات جمع آوری شده از بازارهای خارجی نسبت به بازار محلی عملکرد شرکت را ارتقا می دهند.(وودمن2003). مطالعه ای که بوسیله ژولین (2003)انجام شد ،روابط غیر مثبت بین فراوانی استفاده از منابع اطلاعاتی صادرات و عملکرد شرکتهای با اندازه کوچک و متوسط از طریق استراتژی رقابتی مورد حمایت قرار می گیرد.
بنابراین یک زمینه می تواند به صورت ذیل باشد :
یک ارتباط مثبتی بین نرخ منابع اطلاعاتی مورد استفاده و اندازه گیری عملکرد صادرات و عمدتا فروش ، سهم بازارصادرات و سودآوری صادرات وجود دارد.
ادبیات پیشنهاد می کند که انواع شرکتهای مختلف ،اطلاعات صادراتی متفاوتی را جمع آوری می کنند. برای مثال ،شرکتهای متوسط ترجیح میدهنداطلاعاتی درباره موانع بالقوه داخلی از قبیل اندازه بازار و معیار خرید خریداران را داشته باشند.
در یکی از مطالعات روی بین المللی کردن شرکتهای یو.کا برپایه تکنولوژی بالا،جونز وکریک دریافتند که تفاوتهایی بین شرکتهای صادراتی بازار هدف مورد استفاده و توسعه استراتژیهای راجع به انواع اطلاعات مورد نیاز ،اندازه بازار، نرخ رشد بازار،پیش زمینه اجتماعی- سیاسی ،اطلاعات روی بازار خارجی و تسهیلات انبارکردن وتوزیع در بازار خارجی وجوددارد. متاسفانه اطلاعات زیادی در باره تاثیرات انواع اطلاعات روی عملکرد صادرات وجود ندارد. برطبق گفته هارت و تی زوکان(1999) انواع اطلاعات صادراتی اثر متفاوتی روی اندازه گیری عملکرد اس.ام.ای در بازار بین المللی دارند.آنها دریافتند که مجموع اطلاعات استراتژی درباره سوابق اقتصادی، انتقال سازمان،گرایش به پیشرفت و کمک دولت نسبت به اطلاعات خاص جایی که ارزیابی بازار بالقوه انفرادی یا نیاز برای تطبیق محصول با شرایط محلی را مورد استفاده قرار می دهد.با این یافته ها می توان گفت ، ارتباط مثبتی بین نیاز سطح انواع اطلاعات بازار صادرات و اندازه گیری عملکرد وجود دارد. اگرچه تحقیق بازاریابی برای موفقیت در بازار حیاتی است، شرکتها نباید به اندازه کافی تحقیق بازاریابی صادرات را اجراکنند.
اسکلیجل میک وتی سه(1993)دریافتند که از هر 2 صادر کننده 1 نفرتحقیق بازاریابی صادرات را که به شاهد خاص مربوط می شود را انجام می دهند.چندین مولف در یافتند که وسعت شرکتهایی که تحقیق بازاریابی صادرات را مورد استفاده قرار می دهند ، به طور مستقیم بر عملکرد شرکت تاثیر می گذارد.(بیج مولت و زی وارت 1994،موینی 1995و کاتزیکس 1996). تحقیق بازاریابی صادرات به جهت دهی و اجرای بهتر استراتژی که عملکرد شرکت به طور نامحدودی ارتقا داده می شود منجر می شود. هارت و تی زوکاس (1999)در یافتند که ابزارهای تحقیق بازاریابی صادرات غیر رسمی مثل ملاقاتهای مشتریان ،نمایشگاهها و ملاقات رقبا به طور ویژه ای به نرخ فروش صادرات مربوط می شوند. ابزارهای رسمی تر شامل بررسی ها، سمینارها،وآزمون بازاریابی است به طور ویژه ای به اندازه گیری عملکرد صادرات مربوط می شود. ودمن (2002)دریافت که رابطه مثبت ومهمی بین تحقیق بازاریابی انجام شده به وسیله اس. ام ای های اروپایی ها و عملکرد صادرات وجود دارد. یک ارتباط مثبت بین سطح مورد استفاده ابزارهای تحقیق بازاریابی صادرات در شرکتها و اندازه گیری عملکرد صادرات وجود دارد.
تامین کردن شاهدی که نشان دهنده شیوه صادرات اطلاعات در مشارکت برای عملکرد صادرات شرکتها باشد حایز اهمیت است.کریک (1994) دریافت که شرکتهای انجام دهنده صادرات پایین از تحقیق برای پشتیبانی وقایع مدیریتی استفاده می کنند.در حالی که انجام بهتر، احتمالا انتخاب محل از نتایجش بنظر می رسد یا حقیقتا بدون استفاده آن تصمیم گیری انجام نمی دهد. برطبق یافته های یک تحقیق (سوکون و دایمن1996)استفاده فوری اطلاعات جمع آوری شده از بازارهای خارجی عملکرد بین المللی را ارتقا می بخشد.هارت و تی زوکاس (1999) نشان دادند که طریقه ای که اطلاعات در شرکتها مورد استفاده قرار می گیرند به طور ویژه ای به اندازه گیری عملکرد صادرات مربوط می شود. شخص مدیریتی بوسیله تحقیق صادرات تنها با صادرات فروش ارتباط پیدا کرده است. در حالیکه تصمیم های صادراتی اصلاح شده بر طبق تحقیق صادرات به هر دو حوزه فروش و سود صادراتی مربوط می شود. اگرچه اطلاعات بازاریابی صادرات مورد استفاده به طور منفی به اندازه گیری عملکرد مربوط می شود،سوکون ودوردن (2002) دریافتند که عملکرد صادرات یو.کا و زلاندنو به ترکیب اثرات اطلاعات صادراتی مورد استفاده مربوط می شود. بنابراین ارتباط مثبتی بین اطلاعات تحقیق بازاریابی صادراتی مورد استفاده عملکرد صادرات وجود دارد.
دراین تحقیق جامعه و نمونه آماری مورد پژوهش شامل سه گروه شرکت ها و واحد های تولیدی عایق رطوبتی هستند ، که میتوان میزان و شرایط صادرات آنها را نیز متناسب با این سه گروه در نظر گرفت . این سه گروه شامل: 1- گروه واحد های بزرگ و قدیمی تر 2- گروه واحد های متوسط و 3- گروه واحد های کوچک .
به همین نسبت گروه واحد های تولید کننده بزرگ عایق در صنعت عایق دلیجان، همچنین از صادرات بیشتری نیز برخوردار بوده اند. واحد های تولیدی متوسط به همین نسبت از صادرات متوسط تر و واحد های تولیدی کوچک از صادرات کمتری برخوردار بوده اند .
2-33 پیشینه تحقیق
در خصوص تحقیقاتی که تا حدودی با موضوع این پژوهش مرتبط بوده و انجام شده محقق به چند تحقیق اشاره کرده است که در ذیل موضوعات و نتایج تحقیقات آنها آورده شده است .
پایان نامه،1384، با عنوان :
«بررسي تاثير سيستم ايزو بر بهرهوري منابع انساني شركت آب و فاضلاب استان گيلان»
اين پروژه به منظور شناخت عوامل موثر بنيادي سيستم ايزو بر بهره وري منابع انساني شركت آب و فاضلاب استان گيلان انجام گرفته و محورهاي اصلي تحقيق كه بر گرفته از تجارب پژوهشگران با انجام مصاحبه و پرسشنامه با مديران و دست اندركاران شركت آبفاي استان گيلان كه قبلا درستاد شركت، استاندارد ايزو را مستقر نموده اند عبارتند از: 1- افزايش بهره وري كاركنان. 2- كاهش بروكراسي (كاغذ بازي) اداري. 3- افزايش مشاركت كاركنان. 4- بهبود گردش كارها و ارائه خدمات.در اين رابطه چهار فرضيه اصلي در نظر گرفته كه با استفاده از ابراز پرسشنامه و روش تحقيق پيمايشي از نوع ميداني مورد آزمون قرار گرفتند. پايایي از طريق انجام مطالعه آزمايشي انجام گرفت و ضريب كرونباخ آفا بيش از 70% بدست آمده و روايي آن با دريافت نظرات تخصصي متخصصان رشته هاي علوم اجتماعي، روان شناسي مديريت بدست آمد. روش آزمون با استفاده از نرم افزار spss و با استفاده از تحليل واريانس و ضريب همبستگي انجام گرديد و كليه فرضيه هاي در نظر گرفته شده با ضريب بالاي 99% مورد تاييد قرار گرفت. فرضيه هاي آزمون شده به شرح ذيل ميباشد: 1- استقرار سيستم ايزو، موجب افزايش بهره وري منابع انساني ميشود. 2- بهبود گردش كارها و ارائه خدمات موجب افزايش بهره وري منابع انساني ميشود. 3 – كاهش بروكراسي موجب افزايش بهره وري منابع انساني ميشود. 4- افزايش مشاركت كاركنان موجب افزايش بهره وري منابع انساني ميشود. پس از آزمون فرضيه مشخص گرديد چهار متغير مستقل كاهش بروكراسي و استقرار سيستم ايزو، افزايش مشاركت كاركنان و بهبود گردش كارها و ارائه خدمات با همديگر حدود 66% از تغييرات در بهره وري منابع انساني را پيش بيني ميكند. تحليل نتايج نشان ميدهد كه آنچه حائز اهميت است آنست كه ضرورت دارد انسانها به عنوان با ارزش ترين منابع سازماني مورد توجه ويژه قرار گيرند زيرا اين انسانها هستند كه در نهايت پياده كننده سيستمهاي مديريتي نقش بسزايي دارند.
2)پایان نامه1381، باعنوان :
«ارزيابي نتايج استقرار مديريت كيفيت(استانداردهاي (ISO 9000 برتوليد در نيروگاه شهيدرجائي»
روش پژوهش به صورت ارتباط بين دومتغير به وسيله يك خط مستقيم ويك خط رگرسيون بيان گرديد. خط رگرسيون به ما امكان داد ارزشهاي Y را به استناد ارزشهاي مشخص X پيش بيني كنيم درجه برازش داده ها پيرامون خط رگرسيون توسط ضريب همبستگي Y نمايش داده شده و r شاخصي از ارتباط خطي بين دومتغير تعيين گرديد و متغيرهاي مستقل تحقيق به صورت ميزان فروش و مگاوات ساعت توليدي در نظرگرفته شد. متغيرهاي وابسته به صورت هزينه هاي كل ، هزينه هاي توليد، هزينههاي اداري تشكيلاتي،هزينه هاي آموزشي، زيان ناويژه، زمان بازديدهاي دورهاي و زمان خروجيهاي اضطراري، مجوزهاي تعميراتي صادرشده در نظرگرفته شد.خلاصه جمع بندي ها و پيشنهادها براساس تجزيه و تحليل اطلاعات بدست آمده ارزيابي گرديد و پيشنهادهاي لازم براي بهينه سازي فرضيه هاي اعلام شده به صورت مستقل بيان گرديد . نكته مهم ديگر اين كار روشن كردن و شفاف سازي ارتباطات دروني موارد فوق برتوليد در نيروگاه شهيدرجائي و ارائه تعريفي واضح از چگونگي عملكرد هركدام ازاين فعاليتها در حوزه مسئوليت بهره برداري از واحدهاي توليد برق مي باشد . با توجه به اينكه هدف پروژه در نهايت ارزيابي نتايج به جامانده از شواهد عيني كيفيت مي باشد لذا دراين چهارچوب از اطلاعات موجود در سازمان در طول سوالات مشخصي به صورت آماري استفاده گرديده است تا با بهره گيري از تحقيقات اين پروژه به سمت استقرار كامل نظام مديريت كيفيت مبتني بر استاندارد ISO 9000 گام بردارد .
3 )پایان نامه 1378، باعنوان :
«بررسي اثرات استقرار سيستم تضمين كيفيت براساس استانداردهاي بينالمللي ISO 9000 در شركت صنايع غذايي بينالود»
در فصل اول طرح تحقيق بيان گرديده و سپس در فصل دوم به ترتيب در دو بخش ، مباني نظري و عملي پژوهش آمده است و پس از آن در فصول سوم و چهارم روش تحقيق و تجزيه و تحليل اطلاعات آمده و در نهايت نتيجهگيري شده و بر مبناي نتايج حاصله، پيشنهادات ارائه گرديده است . فكر انجام اين تحقيق بر مبناي اين پرسش در ذهن محقق متبادر گشت : آيا سيستم تضمين كيفيت ايزو9000 كه امروزه بحثهاي زيادي را بخود اختصاص داده و دل مشغولي مديران صنايع و دانشگاهيان را سبب گشته، تاثيري بر آنچه كه از آن انتظار ميرود يعني بهسازي كيفيت ، ميگذارد يا خير، اين بود كه موضوع رساله حاضر انتخاب شده و به تصويب رسيد و اقدام به تحقيق و تفحص در مورد آن گرديد.براي انجام اين پژوهش ، محقق بايد راه طولاني را در جهت آشنايي با سيستم تضمين كيفيت و نحوه عملكرد آن ميپيمود، چرا كه تا آشنايي با اينگونه سيستمها حاصل نگردد تحقيق در مورد آنها كار مشكل و بيهوده است و اصولا هر سيستمي را كه ميخواهيم در مورد آن تحقيق كنيم بايد از نزديك با آن آشنا باشيم چه در غير اين صورت راه به جايي نخواهيم برد.با عنايت به اين مهم، محقق برآن شد تا ابتدا مطالعاتي در مورد اين سيستم انجام داده و سپس از نزديك بااستقرار و نحوه كار سيستم آشنا گشته و فرصتي پيش آمد تا دورههاي آموزشي مستندسازي و مميزي داخلي سيستم ايزو 9000 را پشت سر گذاشته و بيشتر با اين سيستم آشنا شوم.بعد از آشنايي با سيستم و الزامات و عناصر 20 گانهاش و نيز مطالعات جامع در مورد آن، به نگاشتن مباني نظري تحقيق مبادرت كرده و در پي آن بتدريج و ضمن كار سيستم، سوالاتي متناسب با هر فرضيه تدوين نمودم كه اين سوالات مبناي سنجش هر يك از فرضيات تحقيق بود.نهايتا بعد از تدوين پرسشنامه و تعيين اعتبار و روايي، آنرا در سطح جامعه آماري مورد نظر(شركت صنايع غذايي بينالود) پياده نموده و پس از جمعآوري پرسشنامهها و طبقهبندي اطلاعات حاصله از پرسشنامهها و تجزيه و تحليلهاي به عمل آمده، چنين نتيجه حاصل شد كه دليلي بر رد فرضيات تحقيق وجود ندارد و اين فرضيات نظر محقق را كه همانا تاثير سيستم تضمين كيفيت ايزو 9000 بر بهسازي كيفيت است ، تاييد مينمايد ولي قابل ذكر است كه ميزان تاثيرگذاري سيستم تضمين كيفيت بر هر يك از چهار متغير وابسته مربوط به تحقيق (در طيفي از بيشترين تاثير تا كمترين تاثير) متفاوت بود به اين صورت كه بيشترين تاثير را بر كاهش ضايعات و دوباره كاريها و كمترين تاثير را نيز بر افزايش انگيزش كاركنان داشته در حالي كه كنترل بهتر مديريت و رضايت بيشتر مشتريان از اين جهت در رتبههاي دوم و سوم قرار دارند.
4) پایان نامه 1375 ، باعنوان :
«بررسي سيستم كنترل كيفيت صنعت الكترواپتيك شيراز در مقايسه با استانداردهاي سري ISO 9000»
جهاني شدن روزافزون تجارت وجود يك سيستم يكنواخت تضمين كيفيت را ضروري ميسازد و چنين سيستمي براي توليدكنندگان محصولات و خدمات امكان فراهم ساختن شواهد عيني عمليات يك سيستم تضمين كيفيت را به گونهاي تامين ميكند كه آنها را قادر به برآوردن تمام نيازمنديهاي مشتري بنمايد.جهت برآوردن اين نياز سازمان بينالمللي استاندارد، سري استانداردهاي (ISO 9000) رابعنوان يك زبان مشترك بينالمللي فرموله كرده ودرجهت تسهيل مقبوليت جهاني آن استانداردهاي تكميلي سري (ISO 9000) را نيز منتشر ساخته است . استانداردهاي ISO توسط تعداد زيادي از مؤسسات استاندارد ملي و منطقهاي پذيرفته شده و اين نشاندهنده اهميت استانداردهاي سيستم كيفيت است .بكارگيري سيستمهاي كيفيت در ايجاد و القاء اعتماد و اطمينان در نزد مشتريان بسيار سودمند بوده و باعث ايجاد ارزش والاتر خود توليدكنندگان ميشود زيرا سيستمهاي كنترل كيفيت با محاسبات سرانگشتي را به سيستمهاي مديريت كيفيت سازمان يافته و كارآ از نظر هزينه تبديل ميكند كه ميتوانند مزاياي رقابتي شگرفي را با تركيب كيفيت بالا و هزينه پایين براي شركت ايجاد كنند. چنين سيستمهايي شركتها را قادر به ورود به بازارهاي صادراتي رقابتي شديد و افزايش سهم در آنها مينمايد. در عين حال استانداردهاي ISO 9000 نظم و انضباط لازم و اوليه را براي اجراي نظام كيفيت جامع فراهم آورده و ميتواند محرك و زيربناي نگرش كيفيت جامع را ايجاد نمايد. تحقيق حاضر كه در گروه صنايع الكترونيك شيراز (صنعت الكترواپتيك) انجام شده بر آن است كه: -1 به شناخت و معرفي استانداردهاي سري ISO 9000 و مديريت كيفيت جامع بعنوان محور اصلي فعاليتهاي مديريتي كمك كند.-2 با مقايسه سيستم موجود كنترل كيفيت صنعت با استانداردهاي سري ISO 9000 نقاط ضعف سيستم فعلي را آشكار نمايد. يادآور ميشود كه استانداردهاي سري ISO 9000 در دو شرايط قراردادي (9001، 9002، (9003 و غيرقراردادي (9004) مورد استفاده قرار ميگيرند. منظور از شرايط قراردادي آنست كه اگر عرضهكننده بخواهد اجراي سيستم كيفيت را بر طرفهاي خارجي به نمايش گذاشته و از سوي آنان مورد ارزيابي قرار گيرد(ارزيابي شخص دوم و ارزيابي شخص ثالث براي صدور گواهينامه) بايستي صرفنظر از نوع فعاليت و محصول يكي از سه مدل ياد شده را انتخاب نمايد. روش انجام كار بدين شكل بوده كه براساس دستورالعملهاي كيفيت موجود صنعت سوالاتي طراحي گرديده و براي تایيد اعتبار علمي اين سوالات از تستهاي استاندارد ديگر استفاده شده است انتخاب مجموعه تستهاي ياد شده كه هر كدام از زاويهاي به ارزيابي سيستم كيفيتي صنعت پرداختهاند بگونهاي است كه بتوانند پاسخگوي فرضيات تحقيق (عناصر مندرج در استاندارد (ISO 9000) باشند. از مزاياي تستهاي استاندارد مورد استفاده اين است كه راهنماي عملي براي ارتقاء سيستم كيفيتي صنعت نيز ميباشند.
5) پایان نامه احمدرضا کسرائی، 1375 ، باعنوان :
«بررسي موانع اجراي استانداردهاي ايزو 9000 در صنايع كشور»
امروزه كسب و حفظ رضايت مشتري قابل اتكاترين عامل براي حضور پيوسته شركت در بازارهاي داخلي وخارجي است . كيفيت بر حسب نياز و انتظار مشتري به تجديدنظر و تكامل دايمي وابسته است. بنابراين انجام اقدامات لازم در جهت كسب اطمينان و اعتماد بلندمدت مشتريان ضروري است. استانداردهاي ايزو 9000 به عنوان استانداردهاي سيستم كيفيت از يكسو موجب ايجاد پايهاي براي بهبود كيفيت ميشوند و از سوي ديگر براي تمام ذينفعان، اين اعتماد را فراهم ميآورند كه عرضهكننده مطابق آنچه ادعا ميكند، عمل مينمايد. از ميان مجموع استاندارهاي سري ايزو 9000 سه مدل اجراي ايزو 9001 و 9002 و 9003 در شرايط قراردادي قابل به كارگيري هستند كه جامعترين مدل آن ايزو 9001 است . در تحقيق حاضر با معرفي كامل استانداردهاي ايزو 9000 و موضوعات مربوط به آن، عناصر تشكيل دهنده استانداردهاي مزبور(مدل ايزو 9001)را تشريح كرده و سپس به شناسايي يكسري مشكلات كه در قالب موانع ساختاري و اجرايي طبقهبندي شدهاند، پرداخته است . پس از بررسيها و مطالعات در شركتهاي تحت تحقيق در كليت موارد ذيل خلاصه ميشوند: 1 - كاستيهايي در ساختار فرهنگ صنعتي و كيفيتي كشور. 2 - عدم توجه كافي به نيروي انساني در شركتها و سازمانها. 3 - شناخت نادرست و تصويري غلط از استاندارهاي ايزو 9000 4 - نقصان در انجام تعهدات و مسئوليتهاي مديريتي توسط مديران ارشد. در پايان نيز راهحلهايي در
قالب پيشنهادات براي رفع موانع فوق و همچنين الگوي اجرايي مناسب ارايه گرديده است .
6) پایان نامه مریم کریمی باعنوان :
بررسی اثربخشی استقرار سیستم مدیریت کیفیت در شرکت های دریافت کننده گواهینامه ایزو
( مطالعه موردی : شرکت های تابعه و وابسته وزارت نیرو در استان اصفهان )
امروزه اغلب سازمان ها پي برده اند كه ارتقاء كيفيت كالا و خدمات شرط لازم و ضروري براي بقا و حضور در بازار و رقابت جهاني است. "ايزو" در بر گيرنده الزاماتي براي ايجاد، استقرار، اجرا و برقرار نگهداشتن سيستم مديريت كيفيت مي باشد به گونه اي كه اگر لازم باشد تا قابليت سازمان در استقرار سيستم مديريت كيفيت به اثبات برسد بتوان آن را ارزيابي كرد. هدف از انجام اين تحقيق بررسي اثربخشي استقرار سيستم مديريت كيفيت در شركتهاي صنعت آب و برق مي باشد كه داراي گواهينامه ايزو مي باشند. بدين منظور پس از آن كه مباني نظري تحقيق همچون مباحث مرتبط با مديريت كيفيت، مديريت كيفيت جامع، نگرش هاي مختلف به كيفيت و . . . مورد مطالعه قرار گرفت، در شركت هاي تابعه و وابسته وزارت نيرو در استان اصفهان كه داراي گواهينامه ايزو 2000-9001 بودند پژوهش انجام شد تا ميزان اثر بخشي آن و دستيابي و تحقق اهداف مورد نظر سيستم پس از دريافت گواهينامه مورد سنجش واقع شود.دريافت گواهينامه ايزو با تحقق اهداف مورد نظر در سيستم مديريت كيفيت همراه نبوده و نتوانسته است اثربخشي لازم را داشته باشد كه بر اساس يافته هاي تحقيق علت ناموفق بودن شركت هاي مورد بررسي در اين پژوهش در دستيابي به اهداف سيستم مديريت كيفيت به عوامل زيادي بستگي دارد. عدم شناخت توانمندي هاي نيروي انساني در پياده سازي سيستم مديريت كيفيت وكمبود نيروي كارآمد، همچنين عدم اطلاع كاركنان از مزاياي سيستم مديريت و عدم توجه كاركنان در پياده سازي سيستم مديريت كيفيت يكي از اساسي ترين عواملي است كه موجب شده است سيستم مديريت كيفيت در اين شركت ها موفق عمل ننمايد. عدم كنترل و نظارت مستمر پس از استقرار سيستم مديريت كيفيت و عدم پيگيري رفع مغايرت هاي حاصل از مميزي ها را مي توان مانعي بر سر راه اثربخشي سيستم مديريت كيفيت دانست.
فهرست منابع و ماخذ :
منابع فارسی :
1. آذر، عادل ، مومنی ، منصور ، 1385 ، آمار و کاربرد آن در مدیریت ، انتشارات سمت ، 152
2. الوانی ، سید مهدی ، 1380 ، مدیریت دولتی ، انتشارات نی ، چاپ شانزدهم ، 59
3.سکاران اوما ، ترجمه صائبی ، محمد ، شیرازی ، محمد ، 1381 ، روش های تحقیق در مدیریت انتشارات موسسه عالی و پزوهش مدیریت برنامه ریزی ، 8
4. امیران ، حیدر ، 1373 ، کتاب مجموعه ISO 9000 ، جلد اول : راهنمای ممیزی نظام های تضمین کیفیت ، شرکت مشاورین کیفیت ساز ، تهران
5. امیران ، حیدر ، 1373 ، کتاب مجموعه ISO 9000 ، جلد اول : مستندسازی و نظام نامه کیفیت ، شرکت مشاورین کیفیت ساز ، تهران
6. امیران ، حیدر ، 1380 ، کتاب مجموعه ISO 9001 ویرایش سال 2000 ، شرکت مشاورین کیفیت ساز ، تهران ، چاپ اول
7. سجادي ، علي اكبر (1380)، نقش رضايت مشتري در كسب و كار ، گزيده مديريت ، شماره 642.
8. سليمي ، محمد حسين(1385) ،كليد موفقيت رقابت ژاپني , نشر اميركبير
9. جعفري، محمد و فهيمي، رضا(1384) ،مديريت كيفيت پويا ،نشر روز انديش
10. لامعي ابوالفتح ،(1378) .مباني مديريت كيفيت ،وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي
11. مسعودي، رضا،(1380) ، مديريت استراتژيك ،نشر مهتاب
12. خاکی غلامرضا ،(1387) ،روش تحقیق با رویکرد به پایان نامه نویسی، انتشارات بازتاب ، تهران ، چاپ چهارم 13. (1389) ، دانشنامه عایق ایران (www.irima.ir)
14.دهقان، محمدرضا، (1391)، پایگاه مقالات مدیریت ،www.SYSTEM.parsiblog.com
منابع لاتین :
1. New WAVES in Quality Managment , APO,Tokyo , 1990 , Chapter 1
2. ISO 9000 Quality System , ISO , Geneve ,1996
3. ISO9004-1 : Quality Management and Quality System Elements. Part 1 : GuideIines
: ISO-1994
4. The ISO Survery of ISO 9000 and ISO 14000 Certificates, 31 Desember 1999 –
Geneve-Switzerland
5. ISO 9000QualityManagement System , Perceptions of Quality in
Developing Countries, www.ISO 9000.com
6. Rothery, brian : ISO 9000, Gower Publishing Company, 1991
7.Study on tangible Benefits of obtaining and Maintaining ISO 9000
Certification, www. PSB. Com
. Distribution Solution Inc ,8.Roger Garve : Principal
349 Wooster way, lancaster, ohio 43130,1997
9.Hoyle David : ISO 9000 Quality Systems Hardbook, second edition
,Butterworth - Heinemann Itd, 1994
10.John Seddon : The Case Against ISO 9000,Bristol Business Schod
Teaching and Research Review,Issue2,Spring 2000,LSSN 1468-4778
,www. vanguardconsult. CO.OK
11. Hwang Ching-Lai and Lin Ming-Jeng : group decition making under
multiple criteria methods and applications, Spring - verlag, 1987,p155-158
12. Harringto, James : ISO 9000 and beyond, from Compliance to
Performance Improvment , Mcgraw-Hill.1997,P54-58
13.ISO 9001:2000,ISO,Geneva,2001
14.ISO 9004:2000,ISO.Geneva,2001
15.ISO 10015,Guidelines for triaing, ISO.Geneva,1999
16.ISO/TR 10014,Guidelines for Manajing the Economic of Quality
,ISO,Geneva,1998
17.ISO/TR 10017,Guidance on Statistical Tecniques for ISO 9001:1994,ISO, Geneva
18.Pall,A.gabriel,Quality Process Managment, Prent : ce-hall, 1987
19.Born gary : Process Management to Quality Improvement, Chichester, 1994
20.Bigwood,M.p,(1997),Total Quality Management at work, Industrial
21. Hackman,J.R.and wageman,R.(1995),Total quality management: empirical,
conceptual and practical issues,Administrative and science Quarterly, vol.40NO.2,pp.
22. 42-9.3. Hashmi, Khurram. (2008) , "Introduction and Implementation of total
Quality Management (TQM) ,(www.sixsigma.com(
23. Hodgkinson M., Quality management & enhancement processes in UK., 2007.
24. Saraph, J.V., Benson, G. and Schroeder, R.G. (1989), "An instrument for measuring
the critical factors of quality management", Decision Sciences, VOL. 20 NO. 4 , PP
.810-820
25.Tanya N, Beran TN, Rokosh JL; Instructors' perspectives on the utility of student
ratings of instruction. Instr Sci 2009; 37:171-184
26.Seif A; Measuring methods and instructional evaluation. 1995 Teran. Nashre Duran
27.Seldin P, The use and abuse of student ratings of professors. The chronicle of
higher Education, 1993; 39: 40-4