صفحه محصول - دانلود مقاله اخلاق در تجارت

دانلود مقاله اخلاق در تجارت (docx) 13 صفحه

دسته بندی : تحقیق

نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحات: 13 صفحه

قسمتی از متن Word (.docx) :

اخلاق در تجارت مقدمه موضوعاتی که مربوط به فطرت بشري و نیازهاي اساسی انسان است هیچگاه کهنه، قدیمی و بی اصالت نمی‌شود. اخلاق یکی از این موضوعات است. هرچند گذشته ملت‌هایی همچون ملت ایران همواره توجه به این موضوع را مدنظر داشته است؛ اما ظهور برخی پدیده‌های نوظهور با چهره اي جدید در دنیاي کسب وکار، سبب نیاز بیشتر به توجه به جنبه‌های بشري و به ویژه اخلاقی جوامع شده است. در دنیاي امروز توجه به مسائل اخلاقی در تجارت و به طورکلی در اقتصاد بین المللی، اهمیت خارق العاده اي به دست آورده است. بررسی‌های انجام شده نشان داده است که میانگین سود شرکت‌هایی که رهنمودهاي اخلاقی، معیارها و ضوابط شناخته شده اخلاق حرفه اي را رعایت می‌کنند بالاتر از میانگین سود شرکت‌هایی است که به این امر مهم کم توجه بوده و از این مزیت رقابتی بی بهره مانده‌اند. گردشگری نیز به عنوان یک کسب و کار از این موضوع مستثنی نبوده و به طور حتم مساله اخلاق در آن امر مهمی است هرچند که شاید امروز به دلیل پاره ای مشکلات اقتصادی در سطح جهان به اخلاق گردشگری کم توجهی شود. تردیدي نیست که همکاري همه‌ی نهادها، موسسات وسازمان های ذي ربط در زمینه ترویج اخلاق گردشگری می‌تواند کمک شایانی به اخلاق مدار شدن گردشگری بکند. برای دانستن مبانی کدهای اخلاقی گردشگری نیازمند آن هستیم که ابتدا مبانی اخلاق و به دنبال آن اخلاق در کسب و کار مورد بررسی قرار گیرد. در اینجا لازم است خاطر نشان شود که ضرورت رعایت مسائل اخلاقی در بخش تجارت، پایه گذاران سازمان جهانی تجارت را در اوایل دهه 1990 ترغیب کرد موافقت نامه اي با عنوان ((رویه‌های تجاري غیرمنصفانه)) تدوین نمایند که به موجب آن توسل به اقداماتی نظیر دامپینگ یا ((ارزان فروشی مکارانه)) که پیامدهاي اجتماعی و اقتصادي منفی گسترده اي دارد، محکوم شده و راهکارهایی براي مقابله با آن ارائه شود. علاوه بر آن تصویب مقررات مربوط به حفاظت محیط زیست، توسعه پایدار از راه کاهش مصرف منابع تجدیدناپذیر، مقررات بهداشتی، حفظ حقوق مالکیت معنوي، مشتري مداري، جلوگیري از تبلیغات فریبنده و نظایر آن عمدتاً از توجه کشورها به رعایت اصول اخلاقی در تجارت نشأت می‌گیرند. در دنیاي امروز هر یک از افراد بشر، صرف نظر از آنکه تبعه چه کشوري هستند یا در کجا اقامت گزیده‌اند عضو جامعه بین المللی محسوب می‌شوند و هر فعالیت خلاف عرف، غیرمنطقی، نادرست و ناروایی که از آن ها سر زند (مانند عدم ایفاي تعهدات تجاري، بی توجهی به حقوق شناخته شده مصرف کننده، عرضه کالاهای تقلیدي، تولید یا فروش کالاهاي نامرغوب، ارائه صورت حساب‌های مالی غیرواقعی یا اطلاعات نادرست به سهام داران، عدم رعایت استانداردهاي ایمنی، اسراف در مصرف منابع طبیعی، آلودگی محیط زیست و...) اقدامی غیراخلاقی به شمار می‌رود و در مواردي خسارات غیرقابل جبرانی به اقتصاد کشورها وارد کرده یا به محدودشدن بازارهاي قابل دسترس آن‌ها منجر می‌شود. نکته: دامپینگ عبارت است از فروش یک کالا در بازار خارج به قیمتی کمتر از هزینه تولید آن کالا که اقدامی غیراخلاقی محسوب می‌شود. تعریف اخلاق اخلاق واژه اي است عربی که جمع خُلق (خوي، سرشت، طبیعت باطنی یا سرشت درونی انسان) است و در کتا بهاي لغت آن را ((دانش بد و نیک خویها و تدابیر انسان براي نفس خود یا یک تن خاص)) تعریف کرده‌اند. برای اخلاق تعاریف گوناگونی ارائه شده است در زیر به یکی ازمهم ترین آن‌ها اشاره شده است: اخلاق، اصول حاکم بر رفتار افراد یا گروه‌های انسانی است که بر پایه آن می‌توانند درست را از نادرست و خوب را از بد تشخیص دهند. در این جا قصد بر آن نیست که وارد مباحث پیچیده اخلاقی شده و به تشریح دیدگاه‌های فلاسفه پرداخته شود. آنچه مدنظر است بررسی مسائل و مقوله‌های اخلاقی در رابطه با تجارت می‌باشد. اخلاق تجاري اخلاق تجاري شاخه اي از اخلاق کاربردياست که اصول اخلاقی و معنوي یا مسائل اخلاقی ناشی از آن را در محیط تجاري مورد بررسی قرار می‌دهد. در تجارت، همه اصول اخلاقی، مبتنی بر قانون ومقررات یا دستورالعمل نیستند؛ بلکه بازرگانان یا صاحبان حرفه‌ها به مرور زمان درك کرده‌اند اگر پاره اي از اصول را رعایت نکنند شانسی براي نفوذ به بازار یا حتی ادامه فعالیت ندارند. توجه به اصول اخلاقی تجاري در دهه 1980 و 1990 در بنگاه‌های بازرگانی مهم و محافل دانشگاهی به شدت افزایش یافت و در بسیاري از دانشگاه‌های مهم دنیا رشته جدیدي به نام ((اخلاق تجاری)) یا حرفه اي به وجود آمد و اغلب مؤسسات مهم اقتصادي دنیا دستورالعمل‌هایی براي رعایت نکات اخلاقی در فعالیت‌های روزمره یا رفتار کارکنان خود تدوین کردند که به آن‌ها اشاره مختصری خواهد شد. موضوعات مطرح شده در اخلاق تجاري موضوعاتی که اخلاق تجاري یا حرفه اي راجع به آ نها بحث می‌کند بسیار گسترده است و دیدگاه‌های متفاوت یا متناقضی در مورد آ نها وجود دارد. در اینجا به برخی از این موضوعات اشاره شده است. ((مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها)) که درخصوص وظایف و تکالیف بنگاه‌های اقتصادي نسبت به یکدیگر و جامعه و رابطه اعضاي مؤسس یا مالکان یک شرکت یا سهام داران، رعایت امانتداري، جاسوسی صنعتی، تصاحب یک شرکت یا در اختیار گرفتن مالکیت آن بدون رضایت مدیریت و هیئت مدیره بحث می‌کند؛ سوء استفاده از ابزارهاي بازاریابی و تبلیغات گمراه کننده؛ کمک شرکت‌ها یا بنگاه‌های اقتصادي به احزاب یا گروه‌های ذي نفوذ به منظور بهره برداري از قدرت آن‌ها براي دستیابی به اهداف تجاري؛ تجزیه و تحلیل گمراه کننده در گزارش‌های مالی به منظور فریب سهامداران؛ رشوه خواري، پرداختهاي نامشروع براي پیشبرد فعالیت‌های تجاري؛ مسائل اخلاقی مربوط به کارگر و کارفرما: تبعیض قائل شدن برحسب سن، جنس، نژاد، مذهب، معلولیت، جذابیت (برتری جمال بر کمال)؛ تضییع حقوق کارکنان در محیط کار؛ عدم رعایت انصاف و عدالت در پرداخت دستمزد و حقوق کارکنان؛ بی توجهی به مسائل ایمنی و بهداشتی در محیط کار؛ بازاریابی براي کالاهایی که به سلامت جامعه لطمه می‌زنند؛ تبعیض در قیمت گذاري براي کالاهایی که ویژگیهاي یکسانی دارند؛ تولید کالاهاي غیراخلاقی و مضر؛ فعالیت در بازارسیاه یا اقتصاد زیرزمینی؛ تولید کالاهاي نامرغوب، ناقص یا معیوب و اعتیادآور؛ نادیده گرفتن مسائل زیست محیطی در فعالیت‌های تجاري و تولیدي (تولید و فروش کالاها و خدماتی که به محیط زیست آسیب وارد می‌کنند)؛ مسائل اخلاقی ناشی از کاربرد فناوری‌های جدید (مواد غذایی ژنتیکی، گوشی‌های تلفن همراه یا رایانه‌هایی که اشعه آن‌ها براي سلامت مصرف کنندگان مضر است) مسائل اخلاقی مربوط به آزمایش داروها یا فراورده‌ها روي حیوانات (یا گروه‌های خاص بدون آگاه کردن آن‌ها( مسائل مربوط به حقوق مالکیت معنوي؛ استفاده از علائم تجاري دیگران بدون جلب رضایت آنان؛ استفاده از کار کودکان یا مهاجران غیرقانونی؛ برخی از اقتصاددانان با مطرح کردن مسائل اخلاقی در تجارت موافق نیستند. آن‌ها استدلال می‌کنند که هدف اصلی تجارت دستیابی به حداکثر سود براي صاحبان بنگاه‌های اقتصادي یا سهامداري است. بنابراین هر اقدامی که به تحقق این هدف کمک کند مجاز تلقی می‌شود. اما چنین طرز تفکری مورد پذیرش افراد جامعه یا فلاسفه و علماي اخلاق نیست. هیچ فردي نمی‌تواند بدون رعایت معیارهاي اخلاقی یا قوانین و مقرراتی که در این زمینه وضع شده است به دنبال دستیابی به منافع مشخص خود باشد. عدم رعایت معیارهاي اخلاقی به حسن شهرت بنگاه‌های اقتصادي لطمه می زند و اعتماد طرف‌های تجاري را از بین می‌برد که نتیجه آن شکست مؤسسات بازرگانی و محدودشدن دامنه فعالیت آنان خواهد بود. اخلاق تجاري یکی از موضوعاتی مهم اقتصاد سیاسی نیز به شمار می‌رود، زیرا در اقتصاد سیاسی نتایج حاصل از فعالیت‌های اقتصادي ازجمله چگونگی توزیع ثروت یا درآمد ملی واجد اهمیت زیادي است و معیارهاي اخلاقی حکم می‌کند که توزیع درآمد ملی به منصفانه‌ترین شکل ممکن انجام گیرد. اصول اخلاقی حاکم بر تجارت مهم‌ترین اصول اخلاقی که رعایت آ ن ها در تجارت در سطح بین الملی پذیرفته شده است عبارت‌اند از: صداقت صداقت یا دستکاري یکی از ویژگی‌های والاي انسانی است و در همه مراحل دادوستد رعایت آن ضروري است. کتمان حقیقت یا ارائه اطلاعات نادرست درباره ویژگی‌های کالا یا فریب دادن مشتري اقدامی ناپسند است و به تداوم فعالیت‌های تجاري لطمه می زند. انصاف برپایه این اصل، هرتاجري باید منافع طرف مقابل یا شریک تجاري خود را درست مانند منافع خود در نظر داشته باشد و از روش بُرد- بُرد بهره جوید. مسئولیت پذیري بر پایه اصل مسئولیت پذیري، تجار باید کلیه اطلاعات مرتبط با کالا یا خدمات قابل ارائه یا نکاتی را که به نحوي در انجامم عامله تجاري تأثیر می‌گذارند در اختیار طرف مقابل یا شریک تجاري آتی خود قرار دهند. اصل مسئولیت پذیري یا پاسخگو بودن با اصل صداقت رابطه تنگاتنگ دارد و در حقیقت مکمل آن است. حفظ اسرار تجاري بازرگانان از لحاظ اخلاقی موظف‌اند که اسرار مربوط به سفارش‌های دریافتی یا قراردادهایی را که براي انجام معاملات تجاري با یکدیگر منعقد می‌کنند، حفظ کنند. اطلاعات مربوط به قراردادها، مذاکرات تجاري یا معاملاتی که صورت خواهد گرفت، جزو اطلاعات شخصی است و افشاي آن‌ها می‌تواند مشکلات زیادي براي طرفین ایجاد نماید یا به نوسانات غیرعادي قیمت‌ها در بازار منجر شود. پایبندي به تعهدات پایبندي به تعهدات درچارچوب قراردادهاي تجاري و عدم تخلف از درونمایه ی آن‌ها به عنو ان یکی از اصول اخلاقی مهم در تجارت شناخته شده است. اگرچه در اغلب موارد قوانین و مقررات تجاري وظایف طرفین را در زمینه‌ی انجام تعهدات مشخصی می‌کند اما در هر قراردادي به مواردي می‌توان برخورد کرد که قانون در آن زمینه تکلیف مشخص براي تجار تعیین نکرده است و صرفاً پایبند بودن به اصول اخلاقی می‌تواند انجام کامل معامله یا درونمایه ی قرارداد را پشتیبانی نماید. رویه‌های تجاري نامطلوب یا غیرمنصفانه رویه‌های تجاري نامطلوب یا غیرمنصفانه به رفتارها یا اقداماتی اطلاق می‌شود که در تجارت چه تجارت داخلی یا بین المللی انجام دادن آن‌ها خلاف اخلاق بوده و موجب بروز خسارت به طرف یا طرف‌های تجاري می‌شود. از مهم‌ترین رویه‌های تجاري ناخواسته (غیر منصفانه) می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: تبلیغات گمراه کننده؛ بازاریابی براي کالاهاي زیان آور؛ نبود انطباق میان کالاي تولیدي یا عرضه شده با نمونه مورد توافق؛ مخفی نگهداشتن عیب ذاتی کالا از دید خریدار به طور آگاهانه؛ دامپینگ یا فروش کالا به قیمتی کمتر از هزینه نهایی تولید؛ عدم تحویل یا فرستادن به موقع کالا؛ تبعیض در فروش کالا به مشتریان. در قوانین برخی از کشورها رویه‌های تجاري غیرمنصفانه به طور کامل مشخص شده‌اند. اما در پاره ای دیگر از کشورها این موضوع با دقت بیان نشده است. رهنمودهاي اخلاقی در باب تبلیغات تجاري سازمان‌های متعددي در سال هاي اخیر به ارائه رهنمودهاي اخلاقی درباره تبلیغات تجاري اقدام کرده‌اند که تشابه زیادي بین رهنمودهاي آ نها مشاهده می‌شود. اتاق بازرگانی بین المللی، قدیمی‌ترین نهادي است که حدود 70 سال پیش بر اي نخستین بار به فراهم آوری مقررات ویژه اي براي ساماندهی تبلیغات تجاري اقدام کرد که در بردارنده ی اصول و معیارهاي اخلاقی بود که رعایت آ نها در تبلیغات تجاري ضرورت دارد. این مقررات، به موازات توسعه بازرگانی بین المللی و فرهنگ تجاري مورد بازخوانی قرار گرفت. هدف اتاق بازرگانی بین المللی از ارائه‌ی رهنمودهاي مرتبط با تبلیغات، آن بوده است که مؤسسات بازرگانی با رعایت معیارهاي اخلاقی فعالیت‌های تبلیغاتی خود را نظام مند کرده و از دست آویز شدن به اقداماتی که مسئولیت‌های اجتماعی آ ن ها را زیر سوال می‌برد خودداري نمایند. رهنمودهاي اخلاقی مهم اتاق بازرگانی بین المللی درخصوص تبلیغات تجاري به شرح زیر است: کلیه مطالبی که در تبلیغات بیان می‌شود باید درست، منطبق با واقعیات، مقررات و برخوردار از عفت کلام باشد. تبلیغات نباید به گونه اي انجام شود که اعتماد مردم را به کار تبلیغ خدشه دار کند. تبلیغات نباید در بردارنده تصاویر یا مطالبی باشد که ارائه آ نها متناسب با استانداردهاي رایج در جامعه نبوده یا با آن‌ها ناسازگار باشد. تبلیغات نباید از اعتماد مصرف کنندگان سوء استفاده کند. بهره برداري از عدم آگاهی یا بی تجربگی مخاطب هنگام تبلیغات، با موازین اخلاقی ناسازگار است. تبعیض قائل شدن بین افراد از لحاظ جنسیت، نژاد، مذهب یا تحقیر مقام ومنزلت انسانی در هنگام تبلیغ غیرمجاز است. تبلیغ کنندگان باید به مسئولیت اجتماعی خود کاملاً واقف باشند. در تبلیغات نباید روي ویژگی‌های کالا بزرگنمایی شود یا ادعاهایی مطرح شود که اثبات آن‌ها غیرممکن است. در تبلیغات تجاري نباید از نتایج تحقیقات یا بررسی‌های انجام شده که اعتبار علمی دارند سوء استفاده شود. تبلیغ کنندگان اخلاقاً مجاز نیستند که براي اثبات دعاوي خود به صورت غیرواقعی به دستاوردهاي علمی یا پژوهشی استناد کنند. در تبلیغات تجاري هنگامی که ویژگی‌های کالا با مشخصات کالاهاي رقیب مورد مقایسه قرار می‌گیرد اصل انصاف و صداقت نباید فراموش شود. ارقام مورد استناد در مقایسه یا مطالب انتخاب شده باید کاملاً با واقعیت منطبق باشد. در تبلیغات تجاري هیچ شرکت یا موسسه اي مجاز نیست که شهرت یا خوشنامی شرکت‌ها یا سازمان‌های تولیدي و تجاري رقیب یا کالاها و خدمات عرضه شده توسط آنان را زیر سؤال ببرد یا اعتماد عمومی را نسبت به شرکت‌های دیگر تباه نماید. تحقیر یا دست انداختن کالاها و شرکت‌های رقیب به هر شکل ممنوع است. در تبلیغات تجاري شواهد یا نقل قول‌هایی که براي اثبات مرغوبیت کالاها یا خدمات ارائه می‌شود باید کاملاً مستند و قابل بررسی باشد. بیان مطالبی که گذشت زمان نادرست بودن آن ها را اثبات کرده یا درستی آ نها را زیر سؤال برده است در تبلیغات تجاري مجاز نیست. هیچ سازمان یا مؤسسه تجاري هنگام تبلیغ اجازه ندارد که از تصاویر افراد یا شخصیت‌های معروف بدون رضایت آن ها استفاده نماید. استفاده از تصویرافرادي که قیافه‌ی آ ن ها مشابه شخصیت‌های معروف است یا بیننده را در تشخیص هویت فردي که تصویر او در تبلیغ به کار رفته است دچار اشتباه می‌کند نیز مجاز نیست. در تبلیغات تجاري نباید از نام، علامت اختصاري، علامت تجاري یا ((برند)) شرکت‌ها یا مؤسسات دیگر یا خوشنامی آ ن ها سوء استفاده شود. در تبلیغات تجاري، تقلید کردن از شعارها، متون و تصاویر به کار رفته در آگهی‌های شرکت‌های دیگر یا آهنگ‌ها و ریتم‌هایی که براي معرفی کالاهاي خود مورد استفاده قرار داده‌اند به گونه اي که مصرف کنندگان را به اشتباه بیندازد، مجاز نیست. تبلیغات تجاري در رسانه‌های عمومی باید به گونه اي انجام گیرد که خواننده، شنونده یا بیننده به سادگی به تبلیغی بودن آن پی ببرد. درج آگهی‌های تبلیغاتی به صورت مقالات تحقیقی یا به نحوي که خواننده یا مخاطب نتواند به ماهیت تبلیغی آن پی ببرد مجاز نیست. تبلیغ براي کالاها یا خدماتی که به سلامت جامعه آسیب می‌رسانند مجاز نیست. تبلیغات نباید آموزش دهنده‌ی روش‌ها یا فعالیت‌هایی باشد که به جامعه یا سلامت افراد آن آسیب می‌رساند. تبلیغات براي فروش کالا نباید متضمن ارائه تضمین‌هایی باشد که سازنده یا فروشنده کالا توانایی ارائه آن‌ها را به خریداران ندارد. تبلیغ براي فروش کالاهایی که به محیط زیست آسیب می‌رسانند یا با قوانین و مقررات مربوط به حفاظت از محیط زیست دوگانگی دارند مجاز نیست. مؤسسات و افرادی که تهیه و اجراي برنامه‌های تبلیغاتی را براي بنگاه‌های اقتصادي یا تجاري عهده دار هستند مسئول جبران کلیه خساراتی هستند که در نتیجه تبلیغ آ ن ها به مصرف کنندگان یا مخاطبان پیام‌های تبلیغاتی وارد می‌شود. از آنجا که کودکان یا نوجوانان به مرحله اي از تکامل فکري نرسیده‌اند که متون آگهی‌های تبلیغاتی را ارزیابی یا تجزیه و تحلیل کنند مؤسسات تبلیغی موظف‌اند که دقت بیشتری را در مورد آن‌ها به کار گیرند. روش‌های گوناگون براي فریب مشتري، سودجویی یا اهداف دیگر در صفحات قبل به صورت کلی پیرامون ((رویه‌های تجاري نامطلوب یا غیرمنصفانه)) مطالبی گفته شد. برخی از موسسات از روش‌های گوناگونی به منظور سودجویی و فر یب دادن مشتري استفاده می‌کنند که از نظر اخلاقی ناپسند و قابل سرزنش است. در قوانین برخی از کشورها مجازات‌هایی براي جلوگیري از این روش‌های غیراخلاقی پیش بینی شده است. در اینجا به برخی از روش‌های به کار رفته براي فریب دادن مشتري اشاره شده است: برگزاري حراج‌های صوري برخی از فروشندگان ابتدا قیمت کالاهای مورد حراج را افزایش می‌دهند و سپس تخفیف‌ها را نسبت به این قیمت‌ها اعمال می‌کنند. تطمیع مشتري یا دام گستري گاهی پیشنهاد اولیه فروشنده براي خریدار بالقوه جذاب و بسیار مقرون به صرفه است اما پس از جلب موافقت وي قیمت‌ها و شرایط معامله به گونه اي تغییر می‌کنند که مورد انتظار خریدار نبوده است و به ضرر اوست. گران فروشی در مراحل اولیه عرضه یک کالا در این راهکار، فروشنده یا سا زنده قیمت نسبتاً بالایی براي کالا یا خدمت نوینی که به بازار عرضه کرده تعیین می‌کند. بدیهی است مشتریانی که از توان مالی بیشتری برخوردارند یا ریسک پذیرترند خریدارکالاي نوینی هستندکه وارد بازار شده است. فروشنده سپس به تدریج قیمت کالاي خود را کاهش می‌دهد و سرانجام آن را در سطحی قرار می‌دهد که با هزینه تولید آن رابطه معقولی دارد. برخی از صاحب نظران این روش را غیراخلاقی نمی‌دانند و بر این باورند که سهم هزینه‌های تحقیق و توسعه در کالاهایی که نخستین بار به بازار عرضه می‌شوند بسیار بالاست و بازارسازي براي این قبیل کالاها نیازمند صرف هزینه‌های گزافی است و اگر فروشنده قیمت بالایی براي محصول جدید خود تعیین نکند قادر به ادامه فعالیت نخواهد بود. تبانی براي ثابت نگهداشتن قیمت و حذف رقابت سالم انحصار گرایی یا به انحصار درآوردن ممانعت از ورود رقبا به صحنه تجارت یا صنعت برخی از شرکت‌های دولتی کالاها یا خدمات خود را به قیمت‌هایی کمتر از هزینه تولید به بازار عرضه کرده و زیان حاصل را از بودجه عمومی یا از راه یارانه‌های دولتی جبران می‌کنند. این اقدام نیز از ورود رقبا به صحنه تجارت یا صنعت جلوگیري می‌کند و با اصل رقابت آزاد هماهنگی ندارد. تبانی بین رقبا هنگام شرکت در مناقصه‌ها یا مزایده‌ها ملزم کردن مشتري به خرید از یک شرکت خاص برای نمونه، برخی از کارخانه‌های اتومبیل سازي قطعاتی از اتومبیل را با سایزهاي غیرعادي می‌سازند به گونه اي که قطعات تولید شده توسط شرکت‌های دیگر براي دارندگان این گونه اتومبیل‌ها قابل استفاده نیست و صاحب اتومبیل ناگزیر است که هنگام نیاز تنها از لوازم یدکی تولید شده توسط همان کارخانه استفاده نماید. توافق براي محدود کردن تولید در این روش تولید کنندگان توافق می‌کنند که عمداً میزان تولید خود را کاهش دهند تا قیمت‌ها افزایش یابد. وابسته کردن فروش یک کالا به خرید کالاي دیگر فروش یا تولید کالاهاي تقلبی یا غیراصیل دامپینگ یا ارزان فروشی مکارانه دامپینگ که برخی از اقتصاددانان آن را ارزان فروشی مکارانه نامیده‌اند، عبارت است از فروش کالا در بازار به قیمتی کمتر از هزینه نهایی تولید جهت خارج کردن رقبا از بازار. خرید و فروش کالا در بازار غیررسمی (قاچاق کالا) تعیین ارزش غیرواقعی براي کالا در اسناد گمرکی به منظور کاهش میزان حقوق گمرکی قابل پرداخت اظهار خلاف واقع در مورد قیمت کالاهاي وارداتی و ارائه فاکتور غیرواقعی که بهاي کالاهاي خریداري شده را پیش از آنچه هست نشان می‌دهد به منظور خروج ارز از کشور مشارکت در دادوستدهاي هرمی به اشکال گوناگون فروش کالا به صورت ناخالص و منظور نکردن وزن بسته بندي به زیان مشتري سواکردن کالا توسط فروشنده به زیان مشتري دادوستد اعضای بدن انسانی تبدیل مواد غذایی به سوخت‌های بیولوژیک افزایش بهاي نفت در سالهاي اخیر سبب شده است که تعدادي از کشورهاي در حال توسعه در امریکاي لاتین و قاره آسیا بخشی از زمین‌های کشاورزی جنگلی را پس از قطع درختان به کشت نباتاتی اختصاص دهند که از آن‌ها بتوانند اتانول استخراج کرده و به عنوان سوخت در وسایل نقلیه استفاده کنند. فرار از پرداخت مالیات اخلاق حرفه اي در فقه اسلامی فقه اسلامی یکی از منابع غنی و مهم براي مطالعه و بررسی اخلاق حرفه اي و معیارهاي آن است. براساس تعالیم دین مبین اسلام، مسلمانان موظف‌اند در رفتار، گفتار، کردار، افکار و احساسات خود معیارها و ارزش‌های اخلاقی را رعایت کنند. در احکام خرید و فروش کالا در فقه اسلامی نکات اخلاقی متعددي که رعایت آ نها متضمن خیر و صلاح طرفین معامله و جامعه است، به وضوح دیده می‌شود. در زیر به پاره ای از مهم‌ترین اصول اخلاقی در اسلام اشاره شده است: تبعیض قائل شدن میان خریداران جایز نیست و مستحب است که فروشنده در تعیین قیمت کالا بین خریداران فرق نگذارد. هرگاه مشتري به سبب پشیمان شدن، از انجام معامله منصرف شود و درخواست فسخ معامله را مطرح کند مستحب است که فروشنده این درخواست را قبول نماید. فروش اشیاي تقلبی بدون آگاه کردن خریدار از ویژگیهاي کالا، حرام است. غِش در معامله از گناهان بزرگ به شمار می‌رود. هرنوع حیله یا فریب کاري به قصد زیان رساندن به طرف دیگر معامله مجاز نیست و حرام شمرده می‌شود. خرید و فروش انواع مُسکِرات (به سبب زیانی که مصرف این فراورده‌ها به سلامت انسان، جامعه و نسل‌های آینده وارد می‌کند) حرام است. فروشنده موظف است که تمام اطلاعات مرتبط با کالا را که در افزایش یا کاهش بهاي کالا تأثیرگذار است هنگام معامله به آگاهی خریدار برساند. رضایت طرفین معامله (خریدار و فروشنده) از شرایط صحت و اعتبار معاملات تجاري است. بنابراین وادارکردن یکی از طرفین به خرید یا فروش کالا از راه تهدید، اجبار یا توسل به زور سبب بطلان معامله است. بازاریابی اجتماعی بازاریابی اجتماعی عبارت است از کاربرد اصول بازاریابی به منظور اثرگذاشتن در رفتار بشر به انگیزه کمک به تندرستی او یا به سود جامعه. هر کاری که به تندرستی افراد بشر یا جلوگیري از آسیب‌های اجتماعی کمک کند ازنظر اخلاقی ستوده و قابل دفاع است. مهم‌ترین وجه تمایز بازاریابی اجتماعی از بازاریابی تجاري آن است که هدف بازاریابی تجاري به دست آوردن منافع مادي یا دست یابی به سود است، درحالی که در بازاریابی اجتماعی خیر و صلاح جامعه، انگیزه اصلی است. در بازاریابی اجتماعی بازاریاب تلاش می‌کند با بهره گیري از فنون و تکنیک‌های بازاریابی، مخاطب را ترغیب کند که داوطلبانه رفتار خود را درست کند یا به انجام فعالیت‌هایی دست بزند که سزاوار خودش و جامعه خواهد بود. توجه به تندرستی فردي یا بهداشت اجتماعی زمینه‌ی تازه ای نیست و از قرن‌ها پیش مردم به این مسائل حساسیت نشان داده‌اند؛ اما از سه دهه قبل این موضوع اهمیت بیشتري یافته است و تعدادي از بازاریابان درصدد برآمده‌اند که با کمک تکنیک‌های بازاریابی تجاري تغییرات لازم را در رفتارهاي اجتماعی به انگیزه‌های غیرانتفاعی به وجود آورند. بنا به نظر برخی اندیشمندان اگر افراد جامعه به فواید یا زیان‌های ناشی از انجام برخی از فعالیت‌ها آگاهی داشته باشند راه درست را انتخاب خواهند کرد. بازاریابی اجتماعی می‌تواند آگاهی لازم را براي انتخاب این راه به آنان بدهد. ایجاد تحول در اندیشه‌های افراد مقدم بر تأثیر گذاري در رفتارهاي آنان است. بازاریابی اجتماعی در برخی از موارد با منافع تعدادي از بنگاه‌های اقتصادي که درتولید کالاها یا خدمات فعالیت دارند در تضاد است. از مهم‌ترین معضلاتی که براي رفع آ نها از بازاریابی اجتماعی به مقیاس وسیعی استفاده می‌شود می‌توان موارد زیر را برشمرد: مصرف دخانیات استفاده از مواد مخدر و الکل چاقی مفرط مصرف نوشابه‌های گازدار مصرف برخی از غذاهاي آماده که الگوي خوراک افراد جامعه را تغییر داده و باعث افزایش تعداد افراد مبتلا به فشارخون و بروز سکته‌های قلبی شده است. بازاریابی اجتماعی درکنترل جمعیت بسیاري از کشورهاي جهان سوم (از راه آموزش تنظیم خانواده)، آگاه کردن مادران از فواید تغذیه کودکان با شیر خود و نقش مهمی که این تغذیه در سلامت آتی کودك و پیشگیري از بروز بسیاري از بیماری‌ها ایفا می‌کند( با کاهش مصرف شیر خشک) و بالاخره کاهش مبتلایان به بیماري ایدز (از راه معرفی راهکارهاي پیشگیري از آن) نقش قابل ملاحظه اي ایفا کرده است. در بازاریابی تجاري فروش یک کالا یا یک خدمت یا ایجاد بازار براي آن در درجه اول اهمیت قراردارد، در حالی که در بازاریابی اجتماعی تغییر الگوهاي رفتاري مصرف کنندگان یا مخاطبان (تغذیه کودکان با شیر مادران، کاهش مصرف دخانیات، خودداري از مصرف غذاهاي پرکالري توسط افرادي که در معرض خطر چاقی بیش از اندازه قرار دارند، صرفه جویی در مصرف انرژی‌های تجدید ناپذیر و...) مدنظر است. بازاریابی اجتماعی به مراتب پیچیده تر از بازاریابی تجاري است و برخی از عناصر تشکیل دهنده آمیخته بازاریابی در آن، از شفافیت کافی برخوردار نیستند. همان طور که قبلاً یادآور شدیم هدف بازاریابی تجاري به دست آوردن سود براي یک شرکت یا بنگاه اقتصادي است. درحالی که در بازاریابی اجتماعی سود جامعه که فرد یکی از اعضاي آن است مطرح است و این سود لزوماً جنبه مادي نخواهد داشت. افزایش میزان رقابت پذیري شرکت‌ها و بالارفتن سهم آ نها در بازار در فعالیت‌های مرتبط با بازاریابی اجتماعی داراي اهمیت زیادي است اما در بازاریابی اجتماعی این مؤلفه‌ها هنگام تدوین راهبردهاي بازاریابی اجتماعی چندان مدنظر نیستند. در بازاریابی اجتماعی، در اغلب موارد، براي کالاي مورد نظر (تشویق کردن مردم به خودداري از مصرف دخانیات، کاهش وزن، تنظیم خانواده، خرید کالاهایی که بسته بندي آن‌ها قابل بازیافت است و... ) قیمتی که با پول سنجیده شود وجود ندارد اما معیارهاي غیرمادي متعددي براي ارزیابی نتایج حاصل در دست است. به نظر بسیاري از کارشناسان بازرگانی، راهکارهاي قیمت گذاري در بازاریابی اجتماعی کاملاً پیچیده است و بازاریابان نمی‌توانند از همه ابزارهایی که براي مدیریت قیمت در بازاریابی تجاري کاربرد دارند کمک بگیرند. در بازاریابی تجاري اهداف غالباً ساده‌اند و به فروش کالا منجر می‌شوند. اما در بازاریابی اجتماعی کالاي قابل لمس به خریدار یا مخاطب عرضه نمی‌شود و بازاریاب براي برانگیختن افراد به پذیرش یک ((ایده)) یا یک ((نظر)) که سود جامعه در آن است، تلاش می‌کند. رابطه اخلاق ومسئولیت اجتماعی هر دو اصطلاح اخلاق مدیریت ومسئولیت اجتماعی در رابطه با رعایت ارزش ها واصول اخلاقی جامعه وتامین هدف های سازمان از سوی مدیران هستند. با این تفاوت که مسئولیت اجتماعی در ارتباط با مسائل کلان سازمان واخلاق در ارتباط با رفتار فردی مدیران وکارکنان است. عوامل محیطی تاثیر گذار بر مسئولیت اجتماعی و اخلاقی عبارتند از: محیط زیست، اجتماع، قواعد اخلاق، حقوق بشر، بازار،‌نگرش ها، ارزش ها و‌ نیروی کار.