مبانی نظری تحقیق سرمایه اجتماعی

قسمتی از متن:

مفهوم سرمایه اجتماعی
سرمایه اجتماعی را می توان در کنار سرمایه های اقتصادی و انسانی ، بخشی از ثروت ملّی به حساب آورد که بسترمناسبی برای بهره برداری از سرمایه انسانی و فیزیکی (مادّی) وراهی برای نیل به موفقیت قلمداد می شود . بدون سرمایهاجتماعی ، هیچ اجتماعی به هیچ سرمایه ای نمی رسد ، به طوریکه بسیاری از گروه ها، سازمان ها و جوامع انسانی ، بدون سرمایهاقتصادی و صرفا با تکیه بر سرمایه انسانی و اجتماعیتوانسته اند به موفقیت دست یابند ، اما هیچ مجموعه انسانی ،بدون سرمایه اجتماعی نمی تواند اقدامات مفید و هدفمندیانجام دهد .

از سوی دیگر ، سرمایه اجتماعی ، به زندگی فرد ، معنی ومفهوم می بخشد و زندگی را ساده تر و لذت بخش تر می کند . پس به طور کلی می توان گفت : هر چه سرمایه اجتماعی ملتیبیشتر باشد، آن ملت ، خوشبخت تر و ثروتمندتر خواهد بود(الوانی، 1385،ص5)

برخی از ابعاد جنبه ها و اَشکال سرمایه اجتماعی ـ که گاه ازآنها به عنوان ارزش های اجتماعی نیز یاد می شود ـ عبارت اند از : اعتماد ، صداقت ، حسن تفاهم ، سلامتی نفس ، هم دردی ،دوستی ، همبستگی ، فداکاری و ... این ابعاد از طریقجریان های اطلاع رسانی مثل آموزش مربوط به مشاغل ، تبادلعقاید ، تبادل اطلاعات ، هنجارهای مربوط به معاملات درشبکه های اجتماعی ، مشارکت های مردمی ، گروه های خودیاریو نوع دوستی و روحیه جمع گرایی در برابر فردگرایی ، و ... بیناعضای شبکه های اجتماعی شکل می گیرد ، به طوری که جایپای این بحث را در روابط تمامی گروه های اجتماعی از قبیل : مذهبی (مسجد ، کلیسا) ، ورزشی (باشگاه ها) ، مدنی (انجمن ها ،اتحادیه ها ، احزاب و رسانه های مستقل) ، آموزشی و تربیتی(مدارس ، دانشگاه ها ) و در روابط همسایگی ، دوستانه ، شغلی وخانوادگی نیز می توان مشاهده کرد .

به طور کلی می توان گفت که : سرمایه اجتماعی یک ظرفیت ،جوهر اجتماعی یا هنجاری غیر رسمی است که همکاری میانافراد و نهادهای یک جامعه را ارتقا می بخشد . هر شبکهاجتماعی ، برای دستیابی به اهداف خود ، علاوه بر افراد آگاه و باتجربه و امکانات و ابزار مادی ، به عوامل مانند : اعتماد ، تعهد ومسئولیت پذیری و ... هم نیاز دارد که این عوامل ، همانسرمایه های اجتماعی هستند . حتی یک گروه از خلافکاران(مثل گروهی دزد یا قاچاقچی) هم برای موفقیت در کار خود بهسرمایه اجتماعی و هنجارهایی مانند : رفتارهای اخلاقی ،قانونمداری ، خطرپذیری و اعتماد متقابل در بین اعضای گروه ،نیاز دارد . در واقع برای موفقیت دسته جمعی در امور غیر قانونیهم ، وجود سرمایه اجتماعی شرط است( توسلی، 1389،ص8).