مبانی نظری خشکسالی

تاکنون تعاریف بسیاری از خشکسالی ارائه شده است که افزون بر 150 مورد می شود. به طور کلی خشکسالی شامل یک دوره پیوسته و پایدار (از چند ماه تا چندین سال) است که در این دوره مقدار آب موجود در منابع آبی منطقه به حد قابل توجهی کاهش می یابد و دچار کمبود می شود. ویژگی های خشکسالی ممکن است در رژیم های مختلف آب و هوایی دنیا متفاوت باشد. در مناطق گرمسیری و پرباران استوائی اگر مقدار بارش نسبت به نرمال سالیانه دچار کاهش نسبی گردد و خشکسالی هواشناسی در منطقه حاکم شود، این امکان وجود دارد که این کاهش تاثیر محسوسی بر روی منابع آبی منطقه نگذارد و به عبارتی از نظر هیدرولوژیکی خشکسالی اتفاق نیافتد. اما در مناطق حساس فراخشک و خشک، کاهش بارندگی تاثیر بسیار زیادی بر روی منابع آب می گذارد و در بسیاری از موارد خشکسالی های هواشناسی با خشکسالی های هیدرولوژیکی تواماً اتفاق می افتد. از این رو شرایط خشکسالی ممکن است در مناطقی نظیر بریتانیا در حد یک دوره 21 روزه باشد، در حالیکه بسیاری از مناطق گرمسیری به طور منظم ماه های متوالی بسیار خشکی را تجربه می کنند. بنابراین تعریف جامع و دقیقی از خشکسالی که مورد پذیرش همگان باشد و کاربرد جهانی داشته باشد وجود ندارد. همه مناطق دنیا به طور موقت اما نامنظم از تکرار شرایط خشکسالی رنج می برند، اما این وضعیت در مناطقی که از نظر اقلیمی به طور متوالی ولی نامنظم سیستم های هوایی مختلف تحت تاثیر قرار می گیرند، حادتر است.

برخلاف سیلاب که قابل اندازه گیری مستقیم می باشد، خشکسالی ها اغلب اوقات به صورت توصیفی و کیفی ارائه می شوند. خشکسالی ها با دیگر پدیده های هواشناسی از نظر ویژگی های زمانی تفاوت دارند. تعیین زمان آغاز و پایان خشکسالی ها بسیار مشکل است. پیچیدگی مسائل مرتبط با خشکسالی باعث شده است که نتوان این پدیده را به درستی تحلیل و بررسی نمود و نتایج حاصله نیز از دقت خوبی برخوردار نباشند. همین پیچیدگی باعث شده است که متخصصین مختلف روش های متفاوتی را برای تحلیل و پیش بینی خشکسالی بکار ببرند که هر یک دارای نقاط ضعف و قوت خاص خود می باشد. از آنجائی که وقوع این پدیده، تداوم، زمان آغاز و پایان خشکسالی و شدت و بزرگی آن همگی فرآیندهایی احتمالاتی می باشند، روش هایی که امروزه برای بیان این ویژگی ها به کار برده می شوند نیز اغلب روش های آماری ـ احتمالاتی می باشند.
-    عبارت است از یک دوره ممتد مبود بارش که منجر به صدمه زدن محصولات زراعی و کاهش عملکرد می شود.
-    پالمر معتقد است که خشکسالی کمبود مستمر و غیرطبیعی رطوبت است. واژه مستمر بیانگر زمان آغاز تا پایان خشکسالی یا زمان تداوم آن بوده و واژه غیرطبیعی به انحراف یا نوسان منفی شاخص مورد توجه نسبت به شرایط میانگین معمول اطلاق می شود.
و...