مبانی نظری و ادبیات تحقیق حسن نیت

قسمتی از متن:

حسن نیت در مفهوم حقوقی – اخلاقی دارای انعطاف بیش از حد است به گونه ای که نمی توان به طور قاطع به تعریف جامع و مانع از آن نایل شد. انعطاف پذیری بیش از حد حسن نیت یکی از شایع ترین ایراداتی است که مخالفین اصل حسن نیت در رد آن مورد استناد قرار می دهند. انعطاف و ابهام مفهوم حسن نیت به حدی است که یافتن دیدگاهی منسجم در تعریف حسن نیت بسیار دشوار است و این دشواری باعث شده است که نویسندگان حقوقی و دادگاه ها به جای تلاش در یافتن تعریف تحلیلی از حسن نیت به بیان مصادیق آن اکتفا کنند.

مفهوم حسن نیت

حسن نیت تا حد زیادی، یک مفهوم اخلاقی است که متشکل از مفاهیمی چون انصاف است. جنبه اخلاقی حسن نیت ضرورتاً منتهی به ابهام در خصوص مفهوم حسن نیت می شود چه موازین اخلاقی بر حسب افراد، شرایط اجتماعی و اوضاع و احوال متفاوت هستند. حسن نیت به عنوان یک اصل در حقوق قراردادهای بین المللی و تفسیر آن ها همواره به صورتی روشن تعریف نشده و تعریفی از آن به دست داده نشده است. این امر عمدتاً بدان خاطر است که مفهوم حسن نیت به طور کلی به عنوان اساسی برای اصلاح نتایج غیر منصفانه ای بکار می رود که از اعمال قواعد حقوق قراردادهای بین المللی به صورت حقوقی محض ناشی می شود. در نتیجه مفهوم حسن نیت معانی مختلف در شرایط و زمینه های مختلف قراردادهای بین المللی می یابد.

بدین ترتیب، از آنجایی که مفهوم حقوقی حسن نیت مبتنی بر مفهوم اخلاقی انصاف است، طبیعتاً ارائه تعریفی جامع و مانع از آن دشوار است چرا که رفتارهای منصفانه، به طور طبیعی بسته به رویکرد افراد متغیر است.

دشواری تعریف انصاف به عنوان یک اصل کلی اخلاقی در تلاش جهت تعریف مفهوم حقوقی حسن نیت در قراردادهای بین المللی نیز مطرح می شود. رویکردهای بی شمار در خصوص انصاف و حسن نیت طبیعتاً منتهی به ابهام در مفهوم می شود. در این خصوص برخی اظهار می نمایند:

جنبه اخلاقی حسن نیت و به تبع آن ابهام و انعطاف آن، در عمل آثاری چند به بار آورده است:

اولاً، در بین نظام های حقوقی در پذیرش اصل حسن نیت اختلاف وجود دارد و بعضی از نظام ها به خصوص انگلیس از پذیرش اصل حسن نیت به دلیل ابهام آن و اینکه بیشتر یک اصل است تا قاعده حقوقی، امتناع می ورزد؛

ثانیاً، بعضی نظام ها با وجود پذیرش حسن نیت آن را محدود به قلمرو خاص می کنند. حقوق آمریکا نمونه بارز چنین نظامی است که حسن نیت را محدود به قلمرو اجرای قراردادها و ضمانت اجرای آن کرده است؛

ثالثاً، حتی در نظام هایی که به طور سنتی از مدافعان اصل حسن نیت بوده اند، به تعریف حسن نیت به صورتی روشن در قوانین بر نمی خوریم و برای آگاهی از آن باید سراغ دکترین و رویه قضایی رفت. هیچ نظام حقوقی را در خانواده رومی ژرمنی و کشورهای تابع این سیستم نمی توان یافت که از حسن نیت تعریفی ارائه کرده باشد؛